De gemeente Weert wil graag weten dat Gerard Reve – hij overleed een jaar geleden – er van 1972 tot 1975 woonde. Koninklijke jaren zouden het zijn geweest, aldus Bert Boelaars die er een boek over schreef.
Hij stelde ook een stadswandeling samen.
Èrgens moeten we ‘n boek van Reve hebben…
Het toeval voerde de grote volksschrijver ooit naar Weert. Op 12 januari 1968 had hij een lezing gegeven bij het COC Eindhoven. Reve wilde in de buurt overnachten maar beslist niet in een hotel. Kapelaan Jan Hendrix van de Weerter parochie De Keent bood hem een kamer aan in zijn pastorie. Reve beleefde er een heftige nacht met de eerste jongen die hij Jakhals noemde en op wie de kapelaan zelf al vijftien jaar tragisch verliefd was.
In Weert raakte Gerard Reve bevriend met COC-voorzitter Guus van Bladel die hem woonruimte aanbood in zijn appartement aan de Nieuwe Markt. Van Bladel trachtte de alcoholconsumptie van de schrijver binnen de perken te houden, bewaakte zijn schrijfrust en keurde zijn vriendjes alvorens ze door Reve bereden werden. In die tijd legde Van Bladel ook een collectie Reve aan die hij vele jaren later aan de gemeente Weert zou verkopen.
Je zou derhalve denken dat die collectie een prominente plaats heeft gekregen in de Stadswandeling die Weert aan de schrijver heeft gewijd, maar niets is minder waar.
Treed mee in de voetsporen van de Grote Schrijver, tettert de folder van de wandeling, die begint bij het station. Als er bezoek per trein kwam, wachtte Reve zijn gast vaak op aan het station, zo luidt de verantwoording. Joseph Cals, Ernst-Jan Engels, Rik van Dam en Joop Schafthuizen namelijk kwamen herhaaldelijk met het openbaar vervoer naar Weert, openbaart de folder. Maar je kunt het prachtige stationsgebouw in Weert binnenste buiten keren zonder dat er iets naar boven komt dat aan Reve doet denken of anderszins met hem in verband gebracht kan worden.
Een jaar geleden, om precies te zijn op 8 april 2006, stierf de volksschrijver in het Vlaamse dorp Machelen. Zijn naam staat nog steeds in het telefoonboek – waarvan hij al bij leven wist dat hij het in populariteit nooit zou kunnen overtreffen.
“Het leven is erg zwaar geworden”, bekent zijn weduwnaar Joop Schafthuizen telefonisch. ,,Ik heb teveel verdriet om door te kunnen leven.” Heeft hij speciale herinneringen aan Reves tijd in Weert? ,,Ik ben er een paar keer geweest, maar kan me daar niets van herinneren. Wel was ik erg geroerd toen ik er vorig jaar een plaquette voor Gerard mocht onthullen. Het spijt me maar het lijkt me geen belangrijke periode te zijn geweest.”
Inmiddels lopen we in Weert langs de voormalige friethal waar Reve graag hoereerde. Volgens de wandeltekst betreft het hier kiosk Primera, een voortreffelijke naam die helaas is veranderd in Tabakscorner. Het is wel de poort naar een groezelig stukje stad waar Schoenenreus en Scapino uit elkaar worden gehouden door een gribus. Hier was vroeger de mensenvriend Hema waar Reve kaas, rookworst en enveloppen kocht, zo leren we.
En verder voert het door Weert. Onze papieren gids wijst op het pand van ABN-Amro aan de Langstraat. ‘Hier was vroeger de Algemene Bank Nederland waar Reve en van Bladel klant waren.’ En: ‘Waar nu de Douglas is, haalde Reve vroeger voor 7,50 gulden nasi’. Dat biograaf Nop Maas dit straks niet over het hoofd ziet!
Op nummer 14 moet destijds een boekhandel zijn geweest die bij de verschijning van Lieve Jongens de etalage inrichtte rondom Reve. Nu zien we even verderop een boekhandel. ,,We moeten èrgens een boek van Gerard Reve hebben”, stelt de verkoopster ons gerust terwijl ze door de knieën gaat. Maar hoe zeer zij ook zoekt, zij zal niet vinden.
Reve sleet zijn Weerter jaren in een appartement aan de Nieuwe Markt, op nummer 12. Van daaruit had hij volop uitzicht op de gymzaal van het bisschoppelijk college. Dat wil zeggen, de ramen waren gematteerd tegen inkijk, maar er was een klein gat uitgespaard voor des schrijvers uitkijk, opdat hij ongestoord aan zijn gerief kon komen.
Het college is inmiddels verdwenen. Net als de buren, de Zusters van Liefde, aan wie hij het gedicht Roeping opdroeg. De tekst is gebeiteld in een in de Nieuwe Markt verzonken steen. Onder het appartement huist tegenwoordig een broodjeszaak. De lieftallige uitbaatster heeft nog nooit van Reve gehoord. Ook het gedicht in de bestrating van de markt kan ze niet aanwijzen. ,,Sorry, maar ik ben van Roermond.”
En zo gaat dat door. In het gemeentehuis kreeg hij zijn ridderorde, in de Martinuskerk stak hij wel eens een kaars op. Bij boekhandel Willems kocht hij wel eens een krant, en zowaar, ze verkopen er ook boeken van Reve, zeven verschillende titels zelfs. We passeren het restaurant waar hij zijn verjaardag vierde, de apotheek waar hij zijn pillen kocht, de warme bakker die hem inspireerde tot het verhaal Lekker Kerstbrood. Hoogtepunt van de Reve-wandeling is ongetwijfeld aanmeerplek nummer 26. Gepaste stilte graag. Hier woonde Guus van Bladel voordat hij naar de Nieuwe Markt verhuisde! Komt dat zien. En stoot dan door naar het voormalige huis van schrijver Bert Boelaars aan de Kapittelstraat. Die was destijds hoofdredacteur van het Weerter blad Op de keper waar Reve nog een jaar na diens vertrek uit Weert in het colofon stond. Het moge duidelijk zijn: in het spoor van de volksschrijver mogen we ook Boelaars en Van Bladel rekenen tot de groten der gemeente Weert.
Stadsarchivaris Jos Wassink hoort het allemaal aan. Wie een blik wil werpen op de collectie die de gemeente aankocht, dient met hem een afspraak maken om de archiefbewaarplaats te openen. Heeft ie al veel bezoek gehad? ,,Als ik zeg tien keer dan is het veel.” Inclusief de bezoeken van Nop Maas, Reves biograaf.
,,Het is wel de bedoeling om de inventaris ooit op internet te zetten, op een speciale website, want Gerard Reve is een goede pr voor de stad. En wie weet komt er, als we ooit verhuizen naar een andere locatie, een vitrine met een deel van de collectie.”
En de wandeling?
,,Er zijn plannen om die te upgraden. We willen er ook meer algemene informatie over Gerard Reve in stoppen. Want Weert wil zich profileren als Reve-stad.” Wanneer mogen we al dit heugelijks verwachten?
“Oh dan moet er eerst een advies worden uitgebracht aan de gemeenteraad. Die neemt daar dan een besluit over.”