Beeldspraak: Genesis 1:3

doet Christo dat niet. In Big Air Package beperkt hij zich tot de binnenruimte van de Gasometer. Aan het formaat kan het niet liggen: wie de Pont Neuf in Parijs, de Rijksdag in Berlijn en een strook kust van 2,4 kilometer in Australië heeft ingepakt, schrikt toch niet terug voor de binnenkant van een beschuitbusje van 118 meter hoog? Zou het misschien een late aanval van bescheidenheid zijn? De kunstenaar (geboren in 1935 in Bulgarije als Christo Javacheff) begint op leeftijd te komen. Bovendien verloor hij een paar jaar geleden zijn levenspartner Jeanne-Claude. Ze deden alles samen: hij de visionaire kunstenaar, zij de onvermoeibare regelaar. Dit is het eerste grote project zonder haar. Eenmaal binnen wordt duidelijk dat van bescheidenheid geen sprake is. Christo heeft de volledige binnenruimte gevuld met een ballon met een doorsnede van vijftig en een hoogte van maar liefst negentig meter. Inhoud 177.000 kubieke meter, 20.000 vierkante meter witte stof, 4500 meter touw, de onvoorstelbare getallen vliegen je om de oren. Via een trapje kun je erin. Je komt op een eveneens wit platform, er zijn mensen, er klinkt geroezemoes. Natuurlijk, eerst ben je onder de indruk van de dimensies. En van het licht. Het valt van boven in, daar is het helder wit, naar beneden toe wordt het meer gedempt, grijzer, maar zonder zijn helderheid te verliezen. En dan, naarmate je er langer staat, wordt het steeds stiller om je heen. Langzaam verdwijnen de verhoudingen. Hoezo, negentig meter hoog? De lichtdoorzeefde nok lijkt oneindig ver weg, het volgende moment ineens tastbaar dichtbij. Zo ongeveer moet het geweest zijn toen de aarde er was en het licht en verder nog niets. Genesis 1:3. foto: Wolfgang Volz De installatie in de Gasometer wordt, heel verstandig, begeleid door een overzicht van alle projecten die Christo en Jeanne-Claude in de afgelopen halve eeuw hebben uitgevoerd. Het mooie van hun oeuvre is, denk ik, dat het conceptueel is en tegelijk ook weer helemaal niet. Een project als het inpakken van de Rijksdag is bedoeld om de blik te scherpen, om mensen hun vertrouwde omgeving op een andere manier te laten zien. In zekere zin gaat het werk gewoon door als het gebouw allang weer is uitgepakt, want wie het beeld van die reuzensurprise eenmaal gezien heeft, raakt het nooit meer kwijt. Dat is het conceptuele deel van het verhaal. Maar – en daar zit hem de crux – dat concept werkt pas als het er echt is geweest. Christo zelf heeft dat ook steeds benadrukt: het gaat niet om de gedachte of de ontwerptekeningen, maar om de fysieke verwerkelijking ervan. Het oeuvre-overzicht op de onderste verdiepingen van de Gasometer laat zien dat Big Air Package direct aansluit bij een paar projecten uit de jaren zestig waarin de Christootjes geen gebouwen of stukken landschap inpakten, maar – behoorlijk conceptueel – alleen maar lucht. Spraakmakend was de 5,600 Cubicmeter Package, een kolossale met lucht gevulde sigaar die ze in 1968 voor de Documenta in Kassel maakten. Als je je van die achtergrond bewust wordt, begrijp je pas goed wat je op het platform in die witte cocon ervaren hebt: niet de verhulling van een binnenruimte, maar een reusachtig pakket gevangen lucht. Niets meer en niets minder. En eigenlijk is dat precies waarvoor de Gasometer oorspronkelijk was bedoeld. Christo – Big Air Package. T/m 30 december in Gasometer Oberhausen. www.gasometer.de