Museum De Domijnen in Sittard heeft een nieuw huis. Gloednieuw, mag je wel zeggen. In gebouw Ligne 5, gedeeld met het filmhuis en Hogeschool Zuyd, ruikt het nog naar onlangs afgeronde werkzaamheden. Buiten zijn de werkzaamheden nog niet afgerond. Vanuit het museum biedt een groot raam uitzicht op een zandvlakte met graafmachines. Daarachter de stadswal, de Petruskerk en – als je goed kijkt – de oude behuizing van het museum. Die is vanaf nu alleen nog gewijd aan geschiedenis en archeologie.

De openingstentoonstelling van de nieuwe locatie heet Collectie in Actie. Actie? Ja, actie, al komt die niet zozeer van de kunst zelf als wel van gastcuratoren Joanna van der Zanden en Jeanne van Heeswijk.

Het nieuwe gebouw herbergt een paar kleinere ruimtes en een prachtige, hoge zaal. Daarin staat steeds gedurende een maand één werk uit de collectie hedendaagse kunst in de schijnwerpers. Wie snel is, kan nog gaan kijken naar Iceberg & Palm Trees van Mark Dion. Vanaf 6 november is Breaking & Fixing van Serge Onnen te zien. De inrichting van de rest van de zaal verandert mee met het thema dat door het centrale werk wordt aangereikt. Rondom dat thema worden bovendien kunstenaarscafés en andere bijeenkomsten georganiseerd.

Een ander deel van de tentoonstelling is samengesteld door medewerkers en vrijwilligers van het museum. Ze mochten werk uit het depot halen dat zij graag nog eens zouden willen zien. Op briefjes leggen ze uit waarom. Ook bezoekers mogen hun reacties toevoegen. In een derde ruimte hebben de bezoekers het zelfs helemaal voor het zeggen. In een reeks workshops maken ze telkens voor een paar weken een keuze uit de museumcollectie.

Actie, interactie en participatie genoeg, kortom.

Maar intussen is Collectie in Actie natuurlijk ook gewoon een collectiepresentatie. En dat werd tijd. Het oude gebouw aan de Kapittelstraat bood weinig ruimte om terug te kijken op wat er in de loop der jaren was verzameld.

De voortdurende wisselingen in de presentatie maken het er voor de recensent niet gemakkelijker op, maar één rode draad tekent zich af: de uitverkoren werken spreken zich uit over maatschappelijke thema’s en schuwen het grote gebaar niet. Neem Mark Dions Iceberg & Palm Trees. Het bestaat uit een ijsbeer met een pot palmbomen op zijn rug. De associatie met klimaatverandering dringt zich op. Bij nader inzien blijkt de ijsbeer ook nog met zijn poten in de olie te staan. Inderdaad, zoals de tentoonstellingsbrochure stelt: dit werk gaat over “de invloed van ons cultureel gedrag op de natuur”.

Breaking & Fixing van Serge Onnen is een installatie met kaleidoscopen die onze identiteit en, tja, onze kijk op de wereld aan de orde stelt. In september stond in de grote zaal een verfomfaaide Europese vlag centraal. Scheuren in het doek werden met veiligheidsspelden bij elkaar gehouden. Jota Castro maakte het werk in 2012 en noemde het London Calling. Alsof hij toen al al wist van de Brexit. De Europese Unie, scheuren, veiligheid, provisorische oplossingen: het zit er allemaal in. Maar vergeef me, is deze boodschap niet net zo karikaturaal als de meeste van de argumenten die in het huidige Europa-debat over tafel gaan?

Het grote gebaar levert pakkende beelden op, maar is dat in de kunst een grotere verdienste dan in de politiek? Ik ben er niet zo zeker van.

Collectie in Actie. Van 4 september t/m 4 december 2016 in Museum De Domijnen/Ligne, Sittard. dedomijnen.nl