De topstukken van het Rijksmuseum, het Louvre en het MoMA kennen we. Hoe zit het met de meesterwerken dichter bij huis? Zoals Rode kimono van Hans van Hoek, te zien in Museum van Bommel van Dam in Venlo. door Patricia Pisters
In 1982 prijkt op de zevende editie van Documenta in Kassel een werk van kunstenaar Hans van Hoek. Het schilderij toont een rode compositie met verschillende kleuraccenten. De achtergrond is donker, bijna zwart. Te onderscheiden zijn twee lotusbloemen en een deel van een crucifix. Het schilderij is gekaderd in een brede, rijk gedecoreerde houten lijst. De lijst vormt een essentieel onderdeel van het werk en is kenmerkend voor de kunstenaar. Van Hoek snijdt en schildert zijn lijsten zelf.
De rode compositie is een kimono, zo verraadt de titel van het werk. Na Documenta VII wordt het schilderij door een Amerikaanse verzamelaar gekocht. Het duurt vijfentwintig jaar voor het terug in Nederland is; in 2009 koopt Museum van Bommel van Dam het werk op de kunstbeurs TEFAF.
Hans van Hoek legt een vergelijkbare route af. Hij wordt in Deurne geboren, woont en werkt in Londen, Canada en Zuid-Afrika en vestigt zich opnieuw in zijn geboortedorp. Hier werkt hij nog steeds aan schilderijen, aquarellen, keramische objecten en houten sculpturen. Een groot deel van zijn oeuvre is ondergebracht in private en museale collecties over de hele wereld.
Rode kimono is een typerend werk voor Van Hoek: vol symboliek en tegenstellingen. De kimono wordt door niemand gedragen. De lotusbloemen, een lichte en een donkere, zijn verwijzingen naar leven en dood. De lotus is een waterplant die wortelt in de modder en zich door het troebele water een weg baant naar licht en lucht. Bij nacht gaat de bloem onder, bij dageraad komt zij op. Elke dag opnieuw.
In de sculpturale lijst staat een door water- en vuurmotieven omgeven tekst: “Hast thou understood, Gwendor… I have understood, O Death, I have understood since the beginning of this day.” Het is een dialoog uit het boek Dood op krediet van Louis-Ferdinand Céline uit 1936, tussen hoofdpersoon Gwendor en de Dood. Aan het begin van de dag weet Gwendor dat hij het einde niet zal halen. Het is een onvermijdelijk lot waar niemand aan ontkomt. De rode kimono blijft leeg achter. Als een vage herinnering aan degene die hem droeg.
vanbommelvandam.nl
Rode kimono, Hans van Hoek, 1982.
