Ondanks de titel, The death of Melanie Bonajo, is de kunstenares uitgesproken aanwezig in het Bonnefantenmuseum in Maastricht. In de tentoonstelling spreekt haar engagement luid en duidelijk in de vorm van eigenzinnige videoinstallaties.
De expositie begint met een aantal foto’s van naakten gebonden in huisraad. Deze laten in één oogopslag zien waar het Melanie Bonajo (Heerlen, 1978) om gaat. Het gebonden zijn, of dat nou is aan huisraad, vooroordelen, technologie of consumptiegedrag, het komt terug in alle volgende video’s. De serie Night soil gaat over alternatieve leefvormen om zichzelf te bevrijden; om de geest te verruimen, zich te emanciperen, om herboren te worden en om in plaats van te consumeren zelf te produceren. Kortom, om vrij te zijn en zichzelf te hervinden.
De beeldtaal is het meest uitgesproken in de eerste film Fake paradise. Mogelijke werkelijkheden worden hier concreet verbeeld. Zoals het licht van badwater weerkaatst in een zeegezicht, zo weerkaatst de ene realiteit in de andere. De selfies op een gefilmde filmset zijn als een Matroesjka, een werkelijkheid in een werkelijkheid in een werkelijkheid.
Door de ongemakkelijke zithouding, op kussens en zachte zitelementen, zijn de rolstoelen in de grote futuristische zaal een verademing. Toepasselijk spelen ouderen in deze video Progress vs. Regress de hoofdrol. Deze derde film vormt een keerpunt in de tentoonstelling. Het is meer een documentaire, de nadruk ligt op de inhoud en de beeldtaal is illustratief. Ging het in de tweede video Economy of love nog over tantrasex, opeens luister je hier minutenlang naar bejaarden die vertellen over technologische ontwikkelingen. Is vooruitgang achteruitgang? Het gaat tegenwoordig allemaal om consumeren, om spullen en geld, het is ieder voor zich. Het welbekende cliché “vroeger was alles beter”, maar hoe onschuldig zijn de ouderen zelf?
In het kringgesprek met jong en oud over technologie en het in de laatste video filosoferen met kinderen over dier en milieu, transformeert Bonajo zich van kunstenaar, documentairemaakster tot sociaal werkster.
The Death of Melanie Bonajo is vooral een oproep: Waar geloof jij in? Wie wil je zijn en hoe wil je leven? Of zoals een kind in de laatste video vraagt: “Wat wil je liever? Leven of geld?”.
F. Suzanne Scholten
The Death of Melanie Bonajo – How to unmodernize yourself and become an elf in 12 steps. Nog tot 28 oktober in het Bonnefantenmuseum Maastricht.
Dit artikel is onderdeel van &PAPER en valt buiten de verantwoordelijkheid van de ZOUT hoofdredactie.
