Bouwen op zijn Romeins 2.0

AKATAK tijdens Cultura Nova afgelopen augustus realiseerden in het Heerlens Thermenmuseum. De stenen fundamenten van het Romeins badhuis in de stad werden met augmented reality, videoprojecties, vondsten en personages uit de geschiedenis tot leven gewekt. “Bij augmented reality blijft –anders dan bij virtual reality– de tastbare wereld zichtbaar maar daar komt een nieuwe ‘digitale’ werkelijkheid bij. Wij combineren vondsten van toen met verhalen die de fantasie van de bezoekers prikkelen”, vat Lotte Milder (Arnhem, 1990) de aanpak samen. Heerlen profileert zich de laatste jaren steeds meer als cultuurstad. Door samenwerking met VIA ZUID probeert de gemeente talentvolle kunstenaars aan de stad te binden. Het contact tussen Lotte Milder – in 2016 afgestudeerd aan de Maastrichtse Toneelacademie – Cultura Nova, het Thermenmuseum kwam op die manier tot stand. De Heerlense instelling heeft de bezoeker veel bijzonders te bieden: behalve een badhuis – overigens het grootste in Nederland – staan er volop tastbare herinneringen aan Heerlens voorganger: de Romeinse stad Coriovallum. Het gebouw (uit de jaren zeventig) en de presentatie doen echter gedateerd aan. Aan modernisering wordt gewerkt. Aliunde is een goed voorbeeld van een compleet nieuwe manier van kijken naar en beleven van een museumcollectie. Moderner kan bijna niet. Lotte vormt samen met filmmakers Mats Logen en Karlijn Milder, haar drie jaar oudere zus, het creatieve hart van Studio AKATAK. De studio houdt zich bezig met film, fotografie, performance en de schemerzones daartussenin. VIA ZUID bracht het collectief jonge kunstenaars in contact met softwareontwikkelaar CADAC Group in Heerlen. Hun specialisten op het gebied van augmented reality delen hun kennis en faciliteiten met de kunstenaars. Karlijn: “Werken met kunstenaars was nieuw voor ze. Ze zijn vooral actief in de bouw. Voor hen is augmented reality vooral een manier om gebouwen digitaal te presenteren en vervolgens het bouwproces sneller en efficiënter te kunnen laten verlopen. Werken met ons is voor hen interessant, omdat het een idee geeft hoe ze personages en zaken kunnen verbeelden.” “Juist door de vernieuwingen die zich zelfs nog tijdens het maken aandienen, wordt het extra spannend”, vindt Karlijn. “Bij bestaande filmvormen heb je misschien al meer een eigen taal, met hele nieuwe technieken dienen zich steeds nieuwe vondsten aan en ga je anders en nog frisser kijken.” Met Aliunde wil AKATAK vooral het Romeinse badhuis – waarvan de stenen fundamenten blootliggen – “laten zien als plek van ontmoeting”, zegt Lotte. Wat helpt, is dat niet alle inwoners van het Heerlen van toen zijn opgegaan in de mist van de geschiedenis. “Zeven van hen hebben dankzij vondsten een identiteit gekregen. Een van hen is Rai Apronius, een soldaat van wie het naamplaatje is gevonden. Aan de achterkant daarvan zijn soldeerresten gevonden. Op basis daarvan veronderstellen archeologen dat hij zijn diensttijd heeft overleefd. Waarschijnlijk heeft hij het naamplaatje daarna als een soort herkenningsteken aan zijn kleding of een rugzak vastgemaakt. Pottenbakker Lucius Ferenius maakte een kruik voor zijn geliefde Amaka en liet hun namen daarop achter. En van de politicus Marcus Sattonius Lucundus weten we dat hij de man was die de thermen na een tijd van verval renoveerde en weer tot leven wekte.” Voor Studio AKATAK smaakt de ervaring naar meer. Het collectief zou graag een rol spelen bij de verdere modernisering van het Thermenmuseum. “Het mooie is dat de techniek heel snel voortschrijdt”, zegt Karlijn. “Er wordt met de week meer mogelijk.” viazuid.com en studioakatak.com   BROEDPLAATS VOOR NIEUWE GENERATIE In het kader van de broedplaats van VIA ZUID in Parkstad gaan nog meer jonge kunstenaars zich verbinden aan Heerlen. Ze gaan opduiken in het centrum van de stad, zoals Tim De Paepe en Merel Smitt die theatrale audiowandelingen in het centrum gaan bereiden. Timeline en Better Safe than Sorry zijn te beleven onder meer op 12 november vanuit SCHUNCK*/Randland. In samenspraak met Parkstad Limburg Theaters Heerlen zijn er komend seizoen drie Sneak Peeks voorzien (15 nov, 17 jan en 18 april 2018). De Sneak Peeks zijn theatrale blind dates met diverse makers van de nieuwe generatie, met een mix van (muziek-)theater, performance, film, dans en visuals. Voor mensen die eens iets anders willen, die nieuwsgierig zijn naar de kunstenaars van morgen. Sneak Peek: Iemand, niemand, 100.000 performance Lotte Milder/AKATAK, 15 nov, INGzaal Parkstad Limburg Theater Heerlen. plt.nl/series/vlakkevloer-2017-2018.