De Vlaamse zangeres Micheline Van Hautem is idolaat van Jacques Brel. Haar nieuwe album Brel & Brass is opgenomen met een fanfare. “Ik probeer zijn oeuvre te blijven voeden.”

Op een druilerige maandagochtend praat ik met haar in het restaurant van Eindhoven Airport. Straks vliegt ze terug naar het Zuid-Franse Vence, waar ze woont met man en twee kinderen. ”We wilden een keer iets anders. En wonen in Frankrijk komt mijn werk ten goede. Ik spreek nu veel Frans en pik een hoop uitdrukkingen en accenten op.”

Micheline Van Hautem (Gent, 1968) heeft een rolkoffer en een bijna verwelkt bosje bloemen bij zich. Een dag eerder stond ze op het podium in het Brabantse Haps. “Brel moest voor elk optreden overgeven van de zenuwen”, zegt ze. “Slopende tournees, soms twee optredens per dag, en dan tot diep in de nacht drinken en filosoferen. Die man heeft gelééfd.” Ze mijmert over hoe de in 1978 overleden Belg zich als zanger zou hebben ontwikkeld. “Zou hij nog dieper gegaan kunnen zijn?”
Is het vooral zijn stem die je door de ziel kerft? Ja, zegt Van Hautem. “Maar ook de manier waarop hij met zijn brede mond die resem aan woorden opvreet en ze weer naar buiten spuugt. Zijn intonatie, articulatie, je begrijpt elk woord en elk woord heeft een lading. Als zanger is hij moeilijk te evenaren.”

Je staat dus niet op het standpunt: Brel is heilig, daar mag je niet aan komen?
“Welnee. Omdat hij er niet meer is, probeer ik zijn oeuvre levend te houden en vooral te blijven voeden. En mensen beleven daar veel plezier aan.”

Je moet wel van goeden huize komen om het origineel te doen vergeten.
Lichtjes in haar wiek geschoten: “Ik werk daar hard aan, hoor. Om al die woorden in mijn mond te krijgen, om het zodanig te zingen dat het er ongedwongen uit komt, de indruk wekken dat die muziek door je heen vloeit. Maar dan moet je wel zorgen dat het echt vergroeid zit. Pffft, het is niet makkelijk.”

Is het niet eenvoudiger om pakweg Randy Newman te coveren?
“Denk je? Ik weet het niet. Je moet toch in het repertoire kruipen. Technisch is Brel moeilijker omdat sommige songs zoals La Valse en Vesoul zeer snel gezongen moeten worden. Maar als Mathilde Santing Newman covert, moet zij waarschijnlijk extra hard werken om de liedjes klein te houden, om ze te durven uitkleden, om bloter te gaan staan. Met je stem alleen moet je een eenvoudig liedje toch interessant proberen te houden.” Het album Brel & Brass wordt gedomineerd door Koninklijke Fanfare Kempenbloei uit Hamont-Achel. Bijzonder is dat Micheline Van Hautem tijdens haar tournee steeds een beroep doet op de plaatselijke harmonie of fanfare. De dirigent krijgt ruim van tevoren de partituren toegestuurd en gaat aan de slag met zijn orkest. Een werkwijze die niet zonder risico is. “Het is nog nooit mislukt. Er is wel verschil tussen vaste en ad hoc orkesten. Tijdens de zomervakantie worden regelmatig invalkrachten opgeroepen en dan merk ik gebrek aan muzikale samenhang. Maar over het algemeen is het niveau hoog. Daar waak ik ook wel voor.”
Toen de chansonnière werd gevraagd om in Zuid-Afrika op te treden zette ze Ne me quitte pas op de setlist, vooral vanwege de vertaling van Fanus Rautenbach. “Het Afrikaans werkt met dubbele negaties: Moenie weggaan nie. Dat maakt het zoveel schrijnender dan Laat me niet alleen of If you go away. Het is bijna kindertaal.”
Ze haalt haar vliegticket tevoorschijn om haar boarding time te controleren. Ik vertel haar dat Pastorale van Ramses Shaffy en Liesbeth List onlangs is verkozen tot populairste Nederlandstalig lied. “Tuurlijk. Ik zou dat nummer ook hebben gekozen. Weet je wat ook een topnummer is? De Verzoening van Frank Boeijen.” Begint zachtjes te zingen: Heb me lief, heb me lief. “Ik heb het hem pas geleden zien doen. Wat een fantastische versie zette hij daar neer, good Lord. Ik zag hem ook nog in een oude aflevering van Toppop: het mannetje Boeijen met een Depeche Mode-achtig pakje op het podium. Een paar jaar geleden trad hij op in Club Dauphine in Amsterdam. Ik dacht: Frank, ge kunt toch zó goed zingen. Als er iemand is met wie ik een tour zou willen doen, is hij het wel.” Gniffelend: “Hopelijk leest hij dit artikel.”
Wat is het mooiste en het vervelendste aspect van het artiestenbestaan? Het mooiste dat mijn vak niet is gebonden aan een maximumleeftijd, zegt ze. Net als Cesária Évora wil ze ook als bejaarde diva op het podium staan. “Het vervelendste: Dat ik steeds ergens naartoe moet. Mijn man zit thuis bij de kindjes en ik moet altijd weg.”
De Transavia-vlucht naar Nice wordt omgeroepen. Nog één vraag. Zal ze Brel ooit loslaten? “Ik denk het wel … toch?” Borende blik in de richting van de interviewer. “Overal ter wereld, van Noorwegen tot Japan, heb je harmonieën. Dus ik kan nog jaren vooruit.” Lachend: “Dan moet ik wel voortdurend mijn lijf verplaatsen.”

Micheline Van Hautem Brel & Brass. Op 5 februari in Theater De Domijnen Sittard. brelandbrass.com