Every nigger is a star

non-stop blender van film, muziek, beeldende kunst en fotografie.

De presentatie beschreef de wereld van jonge, zwarte Amerikanen, van de rauwe actualiteit waarin ze verkeren tot en met de dromen die hun leven draaglijk maken. Nu ik de slepende, met meanderende melodieën doorweven raps van Lamar uit mijn luidsprekers laat knallen

Don’t judge me, my mama caught me with a strap
Don’t judge me, I was young, fucking all the brats
Don’t judge me, aimin’ at your head for a stack

hoef ik mijn ogen maar te sluiten om mezelf terug te beamen naar die orkaan van filmbeelden en muziek. In die herinnering kom ik geen enkele blanke tegen.

Volgens zijn biograaf Michael J. Moore was Kendrick Lamar (ik citeer uit een recensie in NRC) een ‘schuchtere jongen’, omgeven door ‘zwarte mannen die moesten doen wat nodig was om te overleven’. Sinds de beelden van door politiegeweld omgekomen zwarten en de daarna losgebarsten Black Lives Matter-campagne weten we wat we ons daarbij moeten voorstellen.

Lamar groeide op in Compton, een voorstad van Los Angeles die werd geterroriseerd door twee rivaliserende bendes. Tijdens de voorbereidingen en opnames van Lamars meest gelauwerde plaat, To Pimp a Butterfly (2015), werden drie van zijn vrienden vermoord. De eerste regel van die plaat is een manifest: ‘Every nigger is a star’.

‘Voor mij is Kendrick Lamar vooral een reïncarnatie van Marvin Gaye.’

De angst voor de dood was jarenlang Lamars trouwste metgezel. Intussen is de straatwijze woordkunstenaar, volgens zijn biograaf ‘een vertwijfelde ziel die altijd al één voet op vaste bodem had en eentje in de straten van Compton’, op weg naar onsterfelijkheid. Kenners noemen hem de beste rapper van zijn generatie. Voor mij is Lamar vooral een reïncarnatie van Marvin Gaye.

Het zijn niet alleen de door mijn huis knallende raps van Damn. waardoor mijn hoofd overloopt. In dat hoofd zijn Lamar en zijn kompaan Kahlil Joseph geketend aan Tom Goossen, de inventieve tentoonstellingsinrichter bij het Bonnefanten. Hij was het, die samen met Kahlil Joseph, de tentoonstelling New Suns tot een Black Lives Matter-statement maakte nog voor die beweging op gang kwam.

Tom verleidde een twintigtal Surinaamse en Antilliaanse pot-rokers om naar Maastricht te komen waar ze tijdens de opening van New Suns een live performance verzorgden. Chillend en rokend waren ze een bijna letterlijke afspiegeling van een boven hun hoofden getoonde video van Kahlil Joseph.

De opmars van Black Lives Matter heeft Tom niet meer meegemaakt. Een half jaar na New Suns viel hij letterlijk dood neer, tijdens zijn werk in het Bonnefanten. Niet alleen daar wordt hij nog elke dag gemist.

WIDO SMEETS