Naar een ruwe schatting ken ik vijf mensen die bekend zijn met Pere Ubu. Nummer vijf kwam vorige week mijn huis verkennen, stuitte in de muziekverzameling op een Ubu-cd en riep: ‘Hé, Pere Ubu!’ Waarna ze vertelde over een vriendje in het krakersmilieu in ik meen Nijmegen die van Pere Ubu hield, lang geleden dus, we spreken van de jaren negentig. 

Pere Ubu is een bijna levenslang project van zanger/performer David Thomas. Liefhebbers van experimentele rock kennen Pere Ubu van het legendarische debuutalbum The Modern Dance uit 1978. In zijn drang om te vernieuwen werden in de jaren daaropvolgend permanent bandleden vervangen. Dat Thomas als lastig bekend staat en er amper een dollar binnenkwam kan daarbij een rol hebben gespeeld. 

Tussendoor treedt hij ook op onder eigen naam, bijgestaan door gelegenheidsbands als The Pedestrians, The Wooden Birds, Two Pale Boys, Foreigners en His Legs. In die zoektocht laat hij zich beïnvloeden door garagerock, surfpop, punk, vaudeville, dada en alles wat daartussen zit. Aan luisterliedjes met een beklijvende melodie heeft hij zich nooit bezondigd. 

Dit voorjaar was het weer tijd voor een ‘echte’ Ubu-plaat, Trouble on Big Beat Street. Een recensent had het over het beste Ubu-album ‘sinds veertig jaar.’ Naar Ubu-traditie, al kan dat ook met geld te maken hebben, werd de nieuweling in één keer opgenomen. In 1992 liet Thomas hierover optekenen: ‘A song is best the first time it’s played. There is no right or wrong. Only later does Error enter the frame’. Luister naar de Worried Man Blues en oordeel zelf.

Er is een foto van midden jaren zeventig met de jonge David Thomas tijdens een optreden, een uit de kluiten gewassen twintiger in de klassieke pose van de rockzanger: wijdbeens, twee handen om de naar zich toe getrokken microfoonstandaard, een wilde krullenbos tot op de schouders. In de late jaren tachtig zag ik hem twee keer solo, in de Effenaar en in Vredenburg. Hij woog 130, 140 kilo, en kon amper lopen. Tussen de songs greep hij naar zijn heupfles voor een teug brandy. Ook buiten de muziek is zijn leven een zoektocht; hij was ook nog een tijdje Jehova’s Getuige. 

Anno 2023 zingt hij zittend op een krukje, bladerend in een stapel teksten. Een weinig heldhaftige positie voor een 70-jarige, de tien jaar oudere Mick Jagger gaat nog als een stuiterbal over het podium. Daar staat tegenover dat Jagger nooit een tekst zong als 

‘Some hats are shaped like Oklahoma /

some hats are shaped like the Zuider Zee /

some hats are small and dusty objects / 

some hats look like me’

Op vinyl telt Trouble on Big Beat Street 10 songs, op cd zijn het er 17. Met die zeven bonustracks heeft hij zich ‘tegen beter weten in’ laten overhalen, zegt Thomas in een tekst bij het album. ‘Er zullen luisteraars zijn voor wie het te veel van het goede is.’ 

In 2008 trad Pere Ubu op in de Late Show van David Letterman, toen de bekendste talkshow van de VS. Om de reis van Cleveland (Ohio) naar New York te kunnen betalen, hadden de bandleden een bedelcampagne onder familie en vrienden opgezet, Letterman suggereerde dat ze zelfs huis-aan-huis waren gegaan om geld op te halen. 

Trouble on Big Beat Street is een prachtplaat. Toch zou ik, voor wie nog nooit van Pere Ubu heeft gehoord, The Modern Dance aanbevelen als kennismaking. Na al die jaren was ik vergeten hoe compromisloos goed die plaat is. En nu ik dat optreden bij David Letterman terugzie, realiseer ik me dat Pere Ubu wel degelijk luisterliedjes op het repertoire heeft, zoals het met een schmierende Thomas opgevoerde Oh Catherine.