De animaties van Imge Özbilge geven een speelse voorstelling van een wereld waarin tegenstellingen minder pregnant, bijna lieflijk lijken. Haar werk is te zien in MHKA Antwerpen. WIDO SMEETS ging kijken.
Het besef dat ook hedendaagse kunst deel uitmaakt van ons erfgoed, is nog niet overal doorgedrongen. Antwerpen probeert het idee uit te dragen door voortaan elk jaar kunst aan te kopen van veelal jonge, eigentijdse kunstenaars.
Het kunstpatrimonium dat zo ontstaat wordt in langdurige bruikleen gegeven aan het Museum voor Hedendaagse Kunst Antwerpen (MHKA). De eerste aanwinsten in die stedelijke collectie, afkomstig van vijftien kunstenaars die in de stad wonen en werken, zijn te zien in de tentoonstelling Lippenstift en gasmaskers in het MHKA.
Een van die vijftien is de van oorsprong Oostenrijkse Imge Özbilge (1987), die ook in Spanje, Turkije en Nederland woonde. Haar tekeningen, schilderijen en animatiefilms ogen op lieflijk en romantisch, maar gaan controversiële thema’s niet uit de weg. Camouflage, haar afstudeerfilm uit 2017 die meteen werd geselecteerd voor het filmfestival in Cannes, is daar een voorbeeld van.
Imge Özbilge, Galata, 2017
Het bijzondere aan Özbilges miniaturen is hoe traditie en moderniteit elkaar raken, in Camouflage haken ze bijna ín elkaar. In een beeldtaal die ook doet denken aan Jeroen Bosch worden droom en werkelijkheid, surrealisme en absurdisme gemengd met eigentijdse thema’s. Het resulteert in een speelse, bijna naïeve voorstelling van een wereld waarin tegenstellingen minder pregnant, bijna lieflijk lijken.
De film gaat over een verboden vriendschap tussen twee vrouwen in een geheime tuin op de grens van Oost en West, in een stad die zomaar Istanbul zou kunnen zijn. Özbilge verwerkte daarin haar vriendschap met een oudere buurvrouw die zich grotendeels afspeelde in huis, in de tuin en op het balkon. Vaak met een glas thee erbij, als bezegeling van die vriendschap.
Maar in het publieke domein, zo ervoer Özbilge, gelden andere omgangsvormen. De eerste keer dat de twee elkaar op straat ontmoetten, herkenden ze elkaar niet. Haar buurvrouw droeg een zwarte burka, zij een zonnebril en make up; eenmaal buiten de deur hoorden ze niet meer bij elkaar. Een veemde ervaring, zei Özbilge erover in een interview. ‘Als we die politieke identiteit weer uittrekken, komen we juist heel goed met elkaar overeen.’
Voor Camouflage maakte ze eerst tekeningen die ze, eenmaal gescand, in Fotoshop bewerkte tot bewegende beelden. Aan de film, die 5,5 minuten duurt, heeft ze anderhalf jaar gewerkt.
