Sinds ik ben verhuisd, staat er op mijn overloop een stapel met boeken die wegkunnen. Nooit gelezen miskopen, krijgertjes, verkeerd bezorgde presentexemplaren en boeken waarvan ik de oorsprong niet eens meer kan achterhalen. Weg ermee!

Zeg ik al maanden tegen mezelf. Maar de stapel staat er nog steeds. Het blijft toch een ding, boeken weggooien.

Wanhopig probeer ik deel uit te maken van de tijd waarin we leven. Ik scan artikelen over digitale uitgeeftechnieken en e-books, maar over het lezen van zo’n e-book kan ik kort zijn. Verder dan halverwege Tonio ben ik nooit gekomen. Dat lag overigens niet aan de reader. Ik vind A.F.Th. een bekwaam schrijver, maar kom in zijn boeken nooit verder dan halfweg.

Toch zitten ze niet in de stapel op de overloop.

Het blijft dus behelpen. Ook omdat het allemaal veel ingrijpender is dan het simpelweg verruilen van dode bomen voor lichtgevend led.

Voorbeeld: Amazon en Apple zijn ver gevorderd met patenten voor een ruilbeurs voor e-books. Heb je zo’n elektronisch boek uit, dan verkoop je het via zo’n digitale beurs. Het goede nieuws is dat de voor-een-dubbeltje-op-de-eerste-rij-consument er wel bij vaart. Het slechte nieuws dat het verdiende geld blijft steken bij de tussenhandel – bij Amazon en Apple dus. Bedenker en maker blijven met vrijwel lege handen. Het is wachten totdat, zoals schrijver Scott Turow zei in de New York Times, “er geen schrijvers meer zijn.”

Het maakproces van een boek verloopt anders dan dat van – bijvoorbeeld – een spijkerbroek. Zo’n G-star ding kost inkoop nog geen euro, de prijs van de globalisering. Bij boeken ligt dat anders. Het schrijven van De vergelding van Jan Brokken of het vertalen van Het diner van Herman Koch kun je nu eenmaal niet uitbesteden aan een lage-lonenland.

Maar welke sukkel gaat voor de digitale versie van zo’n boek tien euro betalen als hij weet dat het over een week voor twee euro te krijgen is op de ruilbeurs van Apple? Een luttel bedrag waar de volgelingen van Steve Jobs dan ook nog eens de helft van in hun zak steken.

Terwijl ik kijk naar de stapel ongelezen boeken op mijn overloop, vraag ik me af of  boeken wel te beschouwen zijn als klassieke handelswaar. Natuurlijk, de tweedehandsboekhandel is er altijd geweest, de laatste jaren vooral op internet. Zo biedt op marktplaats.nl iemand In de bovenkooi van Maarten Biesheuvel aan voor 2,50 euro. Prima. Hoe meer mensen dit prachtige boek lezen, hoe beter. En ooit ging ditzelfde exemplaar voor 14,95 euro over de toonbank. Waardoor Maarten en Eva Biesheuvel in hun knusse Leidse woonboot iets hadden om op hun boterham te smeren.

Als het aan Amazon en Apple ligt, is dat dus voorbij. Dan dalen ook de schrijvers af tot de rangen van de hongerkunstenaars.

WIDO SMEETS