Muziekliefhebbers zijn anders gaan luisteren, constateert Mari Samuelsen. “Minder hele albums, steeds vaker een playlist die een mengelmoes van allerlei favorieten is, een soort Best of… .” De Noorse violiste speelt tijdens Nordic Night(s) in Hasselt niet toevallig net zo’n bont pakket. Door Paul van der Steen

Samuelsen (33) wil niet krampachtig trendy zijn. Ze volgt haar hart. “Er zijn vandaag de dag extreem veel goede violisten in de wereld en er komen er nog steeds meer bij. Om je als instrumentalist te onderscheiden kun je het dan het beste dichtbij jezelf houden, je innerlijke stem zoeken.”

Filmmuziek spreekt de violiste aan. Het leidde eerder tot Pas de deux, een dubbelconcert speciaal voor Mari en haar cello spelende oudere broer Hakon, geschreven door James Horner, de man achter de soundtracks van films als Titanic en Avatar. Na de première in 2014 belandde die bijzondere compositie een jaar later op een album.

Voor haar jongste, vorig jaar verschenen soloplaat wilde Samuelsen, grote delen van het jaar toerend door de wereld, “nog meer naar huis. Die Scandinavische sound, intiem, schoon, minimalistisch maar toch edgy, hoorde ik terug in de soundtracks van de spannende Scandinavische series en films van de laatste jaren. Voor Nordic noir heb ik contact gezocht met componisten als Frans Bak (The Killing) en Uno Helmersson (The Bridge) en gevraagd of ze met me wilden werken.”

Dat bleek het geval. Samuelsen speelt op het donkere maar betoverende Nordic noir naast bestaand werk van deze mannen ook op haar lijf geschreven stukken. “Het mooie is dat je er een breder publiek mee weet te bereiken, mensen die weinig of niets weten van klassieke muziek, maar wel bekend zijn met de series.”

Noordse muziek is in de opinie van Samuelsen niet iets waar de Scandinaviërs een monopolie op hebben. “Je hoort de wezenskenmerken bijvoorbeeld ook terug in het werk van componisten uit de Baltische staten. In mijn geval was het de muziek van de Est Arvo Pärt die de liefde voor die specifieke sound weer in me wakker maakte. Ik wortel in Noorwegen, maar heb minder op met de meer nationalistische klanken van iemand als Edvard Grieg, onder meer bekend van Peer Gynt. In de kern zijn wij mensen uit Noord-Europa types die het gewend zijn om eenvoudig te leven met veel ruimte en brede horizonten. Dat hoor je terug.”

De omgeving waarin Samuelsen opgroeide, een boerderij op een half uur rijden van Oslo, was niet anders. Om haar heen leek de ruimte oneindig. Op haar derde begon ze, enthousiast geworden door het cellospel van haar broer, met viool. Als ze niet oefende, speelde ze buiten.

Een strenge Russische leraar en de vraag vanuit podia in de hele wereld maakten dat Samuelsen de canon van vioolconcerten leerde doorgronden en uitvoerde. Ze kent haar klassiekers. “Maar het is leuk om het repertoire op te rekken en op onverwachte plaatsen te spelen. Het zal mijn rebelse geest zijn. Daarom werk ik ook geregeld samen met makers van elektronische muziek zoals Max Richter. Vorig jaar openden we samen het jazzfestival in Montreux. Dat was iets compleet nieuws voor me. Gevraagd worden voor evenementen waar verschillende kunstvormen door elkaar heen lopen zoals tijdens de Nordic Night(s) in Hasselt gebeurt me ook steeds meer.”

Scandinavië is in zeer uiteenlopende kunstvormen een sterk merk. Volgens Samuelsen valt dat terug te voeren op drie gemeenschappelijke kenmerken: “Kwaliteit, duurzaamheid en eenvoud. En dan niet zomaar simpelheid, maar een gelaagde eenvoud, waarin steeds weer iets nieuws blijkt te ontdekken. Zulke eigenschappen hebben altijd al aangesproken, maar ze doen dat in dit tijdsgewricht nog veel meer. Het milieu baart zorgen, mensen komen terug van oneindige hebzucht en ze zoeken een zekere rust.”

Nordic noir en minimalistic baroque. Mari Samuelsen en Casco Phil spelen op 26 oktober in cultuurcentrum Hasselt, in het kader van Nordic Night(s). marisamuelsen.com, ccha.be, nordicnights.be