De dood kwam langs bij zanger en theatermaker Stijn Meuris. Slechte timing, vond de volbloed ADHD’er: er stond nog te veel op zijn to do-lijst. Zoals de reünie van rockband Noordkaap en een reeks theatrale tirades. DIETER VAN DEN BERGH zocht hem op. ‘U bent niet ziek hè, u bent alleen even dood geweest.’

Het klinkt onwaarschijnlijk, maar het was een tijdje oorverdovend stil rond stuiterbal Stijn Meuris. Zijn theater-, tv- en muziekshows; allemaal afgelast of verzet wegens corona. En toen, op 22 december 2020, stond zijn hart ook nog stil. ‘Er leek niets mis, ik liet mijn hart geregeld checken. Ik ben een opgewonden standje en een volbloed ADHD’er en ik had nog wat bonussen die mijn profiel niet zo gunstig maakten. Toch kwam dit out of the blue.’

De Limburger bleek een verstopte kransslagader te hebben. ‘De motor was okay, maar de slang met brandstof doorgeknipt.’ Die avond op zijn werkkamer – hij was zijn programma op radiozender Willy aan het voorbereiden – kreeg hij serieuze klachten. Met spoed reed zijn vriendin hem naar het ziekenhuis in Hasselt. Hier ging hij out. ‘In een split second dacht ik: nu is het gedaan.’ Meuris werd gereanimeerd. ‘Ik ben zes minuten dood geweest, een flatliner. Vreemd genoeg kreeg ik na een half uur een bord met kip en puree aangeboden. “Meneer, u mag eten wat u wil”, zei de zuster, “u bent niet ziek hè, u bent alleen even dood geweest”. Dus ik met twaalf kabels aan mijn lijf kip en puree eten.’ Vanuit het ziekenhuisbed schreef hij gewoon zijn zaterdagse column voor Het Belang van Limburg.

‘Ik had op een kruispunt moeten kiezen, maar ik koos alle vier de wegen.’

Stijn Meuris (Neerpelt, 1964) werd bekend als voorman van Noordkaap, een van de spannendste Vlaamstalige rockbands ooit, bekend van hits als Arme Joe, Satelliet Suzy en Ik hou van u, maar vooral leverancier van een trits dwarsere songs. Ook is hij regisseur, tv-maker, journalist, schrijver, conferencier. ‘Ik ben jaloers op mensen die kunnen kiezen voor één ding. Ik had op een kruispunt moeten kiezen, maar ik koos alle vier de wegen.

Hij heeft een paar slechte nachten gehad, vertelt Meuris in de serre van zijn ruime huis aan een drukke steenweg in lintdorp Kermt, bij Hasselt; het is de reden dat hij – geheel tegen zijn gewoonte in – de afspraak vergeten is en nog in bed lag toen ik arriveerde. Zijn vriendin, journaliste Sue Somers, zette alvast koffie.

Het vuur in Meuris blijkt nog volop te branden. ‘Ik ben er heel goed uitgeraakt, met 0,0 schade. Maar de mentale shock ebt soms nog flink na, vooral ‘s nachts. Ik ben nog twee keer met spoed opgenomen omdat ik ervan overtuigd was dat ik weer een cardioprobleem had. Bleek niks aan de hand.’

Eenmaal terug in het land der levenden ging hij vrijwel direct weer aan de slag. Onder meer met de reünie van Noordkaap waar het na twee jaar uitstel (door corona) begin 2022 dan toch eindelijk van moet komen. ‘Van Kurt Overbergh van de AB kwam de vraag of we op 1 april 2020, exact twintig jaar na ons afscheid daar, niet een reünie wilden houden. Dat wilden wij wel, ja. We hebben een jaar lang keihard gerepeteerd, en repeteren nu af en toe nog. De eerste repetitie deed letterlijk stof opwaaien: sommige bandleden hadden al die tijd geen instrument aangeraakt.’

Noordkaap was ‘een heel raar groepke’, zegt Meuris terugblikkend, met ‘zeer eigenaardige karakters’ die liever niet teveel (pr-)concessies deden. ‘Hierdoor zaten we niet in populaire circuits. Een Fremdkörper met rare liedjes, waarvan ik achteraf nog versteld sta dat we die uitbrachten als single. We hadden een paar atypische hits, zoals Ik hou van u, maar dat was voor een film. Zelf haalde ik de meeste bevrediging uit songs waar een hoek af was, zoals Gigant. Bijna een anti-nummer.’

Stijn Meuris: ‘Blijkbaar is er toch een van onze negen(!) gezondheidsministers geweest die ervoor heeft gezorgd dat het ziekenhuis in Hasselt goed draait, zelfs in volle coronacrisis. Dat heeft mijn leven gered.’ foto Marleen Daniëls

Aan Noordkaap hield Meuris tinnitus, een vorm van gehoorschade, over, maar ook veel fraaie liedjes. ‘Het gemak waarmee wij creatief waren, dat heb ik niet meer meegemaakt, hooguit bij Van God los van mijn latere band Monza.’

Dat Noordkaap in Nederland totaal niet aansloeg is nog steeds een pijnpunt. ‘In het zuiden speelden we soms voor 100 enthousiastelingen, maar ‘s anderendaags gebeurde er boven Breda weer helemaal niks. Mede daarom zijn we ook gestopt.’

Die muur op de grens had gesloopt moeten worden, vindt Meuris. ‘Ons soort muziek móest wel aanslaan dacht ik. Toen ik De Div hoorde, zo’n nummer als Als lemmingen, wist ik niet wat ik meemaakte. Geweldig, zo sexy, krachtig en gemeend, en ook nog in het Nederlands! Toen kwamen Tröckener Kecks en The Scene, dus waarom zouden wij het met onze verwrongen vierkante postpunk niet schoppen tot Groningen?’

Intussen staat Stijn Meuris in de theaters met De Stilstand, deel vijf van zijn conferencereeks Tirade. Het vierde deel, Belgarije, over het ‘wankel bedrijfje dat België heet’, werd ter elfder ure afgelast wegens corona. ‘27 voorstellingen! Zéér frustrerend.’

Meuris omschrijft de Tirade-reeks als storytelling, eerder conférence dan cabaret. ‘Ik gebruik de actua, de politiek en brei een verhaal. Ik ben geïnspireerd door Theo Maassen. Hij kan met het zweet van opwinding in zijn nek via een omweg een belangwekkend verhaal van 100 minuten vertellen. Freek de Jonge had dat ook.’

‘Ja, ik ben bang. Vanwege het opruien op sociale media, de uitwassen en complottheorieën die als een veenbrand om zich heen grijpen, zelfs in de doorgaans weldenkende culturele wereld.’

De coronacrisis speelt in De Stilstand een grote rol. ‘Wie had ooit gedacht dat een vleermuis in China zoveel polarisatie te weeg zou brengen? Dit virus maakt mensen knettergek. Heeft het ook geen mentale bijwerkingen vraag ik me soms af? Een herseninfectie waardoor mensen egoïstisch worden en ineens niet meer kunnen nadenken. Ja, ik ben bang. Vanwege het opruien op sociale media, de uitwassen en complottheorieën die als een veenbrand om zich heen grijpen, zelfs in de doorgaans weldenkende culturele wereld. Je zou er bijna zelf complotdenker van worden: dat we morgen wakker worden en er in de krant staat: “Sorry mensen, dit was één groot sociologisch experiment, jullie kunnen nu weer normaal doen!” Een soort Truman Show. Politici die roepen dat we op weg zijn naar ‘Het Rijk der Vrijheid’, dat kán toch niet echt zijn…’

België is volstrekt niet bewapend om deze crisis te lijf te gaan, zegt Meuris. ‘Dit piepkleine landje heeft zes regeringen. Zes! Een wonder dat dit land nog bestaat. Aan de andere kant: je zou deze chaos maar moeten managen…’

Er zijn veel mensen die afgeven op ‘het systeem’, constateert hij. ‘Maar ik was blij dat het systeem bestond toen ik het zelf nodig had. Blijkbaar is er toch een van onze negen(!) gezondheidsministers geweest die ervoor heeft gezorgd dat het ziekenhuis in Hasselt goed draait, zelfs in volle coronacrisis. Dat heeft mijn leven gered.’

Intussen heeft Meuris wel een vermoeden wat een oorzaak van zijn hartstilstand kan zijn geweest. De stress, de coronapaniek. ‘Ik was diep en diep ongelukkig. Niks kon, niks mocht. Vooral dat waar ik goed in was. Ik ging malen: wat ben ik aan het doen, wie ben ik, wat kan ik? Wie twee jaar geleden te horen had gekregen dat we twee jaar zouden moeten gaan wachten, was toch met een knots wild in het rond gaan zwaaien. Verplicht rust? Heb ik niks mee. De brandstof van mijn motor viel weg. Dit moest wel eindigen in dramatiek.’

Wil ik verder? vroeg hij zich na de hartstilstand af. ‘100 procent’, luidde het antwoord. ‘Ik ben aan het fietsen geslagen, en ben gestopt met bepaalde ongezonde gewoontes. Om te beginnen met roken. Ook dan kun je nog rock-‘n-roll blijven. Toch?’

 

Noordkaap speelt op 5/2 in Sint-Niklaas, 25/2 in Genk, en 12, 19 en 26/3 in Brussel. Stijn Meuris toert met Tirade #5 vanaf 6 januari door België. koortzz.be. stijnmeuris.be