Klavierleeuw Dejan Lazic profileert zich als componist en meesterarrangeur. De philharmonie zuidnederland gaat met hem op voorjaarstournee. “Toen ik als tienjarige de film Amadeus zag, was dat een openbaring voor me.” Door Mark van de Voort
Zijn liefde voor klassieke muziek stroomt werkelijk uit iedere porie. De Kroatische pianist Dejan Lazic (40) praat honderduit over zijn passie. Pianovirtuoos, meesterarrangeur en componist. Lazic heeft het hele pakket in huis. Zijn muziekkennis reikt ver zonder dat hij erover moet pochen. Bescheiden en met een vrolijke inborst vertelt hij over zijn aankomende concerttournee met de philharmonie zuidnederland en zijn vermetele plannen als arrangeur en componist.
Sinds 2010 heeft hij zijn woonstee in Amsterdam samen met zijn vrouw, violiste Zen Hu. “Onze liefde voor deze stad was wederzijds. We moesten en zouden hier leven.” Nederland voelt sowieso heel vertrouwd. In het verleden trad Lazic al veel op met cellist Pieter Wispelwey, en zijn meeste opnames verschijnen op het Nederlandse Channel Classics. Als pianist reist hij de hele wereld af en onderhoudt hij nauwe banden met topdirigenten als Iván Fischer en Robert Spano.
Lazic groeide op in het Oostenrijkse Salzburg. Aan het Mozarteum aldaar leerde hij niet alleen pianospelen, maar ook klarinet en compositie. “Alleen het klarinetspelen heb ik voorlopig opgegeven. Maar als pianist heb ik er wel mijn liefde voor kamermuziek door ontdekt.” Lazic staat erom bekend dat hij keer op keer een frisse kijk op de pianomeesterwerken werpt. Soms door als arrangeur aan de slag te gaan, andere keren bestudeert hij de partituur nauwkeurig. Ook al heeft hij een werk – zoals het Eerste pianoconcert van Felix Mendelssohn- al meerdere malen gespeeld. Klavierleeuwen bijten zich nogal eens stuk op de snelle, virtuoze passages. “Mendelssohns werk barst natuurlijk uit zijn voegen van de levensvreugde”, benadrukt Lazic. “Een concerto in lichte Italiaanse stijl dat je als een intiem, fijnmazig kamermuziekwerk moet benaderen. Zeker niet te luid of louter gericht op virtuositeit. Het is muziek vol elegantie. Als pianist moet je steeds op zoek naar de juiste toon en boodschap.”
Eén van Lazics spraakmakendste wapenfeiten is zijn sublieme bewerking van Brahms’ Vioolconcert. Hij toverde het om tot een pianoconcert, zoals ook Bach en Beethovens vioolconcerten werden omgezet tot een pianoconcert. “Hiermee was voor mij de cirkel rond. De drie grote B’s in mijn leven hebben nu een pianoconcert. Het moest er gewoon van komen. Brahms was verzot op arrangementen, dus hij moet goedkeurend naar mijn stoute plannen hebben gekeken”, glimlacht Lazic. “Ik heb zijn Vioolconcert niet geïmiteerd maar het is een nieuwe creatie als pianoconcert. Steeds vroeg ik me af: “Wat zou Brahms doen?”. In alles heb ik mijn liefde en respect voor Brahms betoond. Bij Bach, Beethoven en Brahms moet je voorbij het instrument durven denken, het is absolute muziek.” Lazic heeft het werk inmiddels al zo’n vijftig keer gespeeld, onder meer tijdens de BBC Proms, in Atlanta en Brahms’ thuishaven Hamburg.
In Amsterdam zijn net de opnames afgerond en komend voorjaar komt Lazics indrukwekkende Brahms-arrangement wederom op cd uit.
Het bloed kruipt waar het niet gaan kan, en de laatste jaren ontpopt Lazic zich meer en meer als componist. “Toen ik als tienjarige de film Amadeus zag, was dat een openbaring voor me. Mozart componeerde en bespeelde twee instrumenten, net als ik. Dat maakte zo’n indruk. Mijn leraren stimuleerden mijn passie.”
In 2014 voltooide Lazic zijn Piano Concerto in Istrian Style. “Een ode aan een van mijn helden, Béla Bartók. De wederzijdse liefde voor volksmuziek klinkt door in dit werk. Op het Kroatische schiereiland Istrië klinkt een oeroude, Grieks getinte muziekstijl waardoor ik me heb laten inspireren. Een exotische stijl die Bartók nog niet heeft aangewend in zijn muziek.” Afgelopen voorjaar voltooide Lazic zijn eerste grote orkestwerk Mozart and Salieri naar het drama van de Russische dichter Aleksandr Poesjkin. Hij werkt aan een vioolconcert voor zijn vrouw en denkt aan een opera. “Als je componeert, durf je meer vragen te stellen. Je herkent doodlopende weggetjes en probleempjes die componisten lang geleden al moesten oplossen. Het geeft je bovendien veel meer vrijheid als speler.”
Lazics optreden maakt onderdeel uit van de theatrale concertavond De wereld van Schubert. De philharmonie zuidnederland en acteur Stijn Vervoort (Toneelgroep Maastricht) nemen de concertbezoeker mee naar de klankwereld van Schubert. Vervoort kruipt daarbij in de huid van meestercomponist. Verder op het menu: Haydn; Symfonie nr. 39’ en Mendelssohns Eerste pianoconcert.
De wereld van Schubert. philharmonie zuidnederland o.l.v. Jan Willem de Vriend en Dejan Lazic (piano). Tournee van 11 t/m 19 mei 2018. philharmoniezuidnederland.nl
