Dilemma

Timo de Rijk, directeur van het Design Museum Den Bosch, en Hans Gubbels, directeur van Cube design museum Kerkrade, schrijven hier een wisselcolumn over design en andere zaken.

Begin dit jaar werd het Van Gogh Huis Drenthe verrast door de schenking van een vermeend werk van Vincent Van Gogh aan het museum. De daaropvolgende onbetaalbare media-aandacht brengt bij mij een terugkerend, museaal dilemma naar boven. Musea en curatoren staan altijd voor de keuze of je in een tentoonstelling een individu, zoals kunstenaar, uitvinder of wereldleider, centraal stelt of juist inzicht geeft in een stroming of thema. Met andere woorden: Wat is de drager van de primaire boodschap naar de buitenwereld?

Het zal niet verbazen dat bij het maken van die keuze een inhoudelijke benadering museaal gezien de juiste aanvliegroute is. Niet exhibitionisme of media-aandacht, maar relevantie is hetgeen wat ons als sector zou moeten drijven in ons doen en laten. In de huidige tijd van individualisering en het graag meekijken in het leven van een ander, is dat echter niet zo eenvoudig. De inhoudelijke relevantie die we beogen vraagt immers ook een drager die als bijzonder genoeg gezien wordt door media om aandacht aan te schenken en bezoekers doet besluiten af te reizen naar het museum. Solotentoonstellingen zoals David Lynch – Someone is in my House in het Bonnefantenmuseum in Maastricht en Basquiat – The Artist and His New York Scene in Schunck in Heerlen vind ik goede voorbeelden waar dit op natuurlijke wijze samenkomt. Zelfs in de tentoonstelling over Leonardo da Vinci die wijzelf ooit programmeerden, was de inkijk in zijn werk en leven garantie voor een goede symbiose tussen inhoudelijke, wetenschappelijke relevantie en veel media-aandacht en bezoekers. Op dit moment werken we voor Cube design museum aan de tentoonstelling NATURE, een expositie over de rol van wetenschap in het designproces. We selecteerden samen met Cooper Hewitt Smithsonian Design Museum New York wereldwijd 64 projecten van designers die bijdragen aan het terugdringen van de menselijke impact op onze eigen aarde en daarmee aan de leefbaarheid daarvan. Werk van grote internationale namen zoals Neri Oxman, Oron Catts, Daisy Ginsberg en uit eigen land onder andere Erik Klarenbeek, Atelier NL en Teresa van Dongen, wordt getoond. Niet echt wat je noemt een solotentoonstelling, maar wel een unieke line-up.

We zitten weer met een dilemma, wat of wie wordt de drager? De belangrijkste designer op het affiche? Of het unieke internationale collectief aan namen promoten? Of waarom we de expositie überhaupt maken; de noodzaak en urgentie onze aarde leefbaar te houden voor toekomstige generaties? Over enkele maanden zal duidelijk worden of we de juiste keuze hebben gemaakt en de expositie de media-aandacht en aantallen bezoekers die ze verdient, ook krijgt.