Er zijn betoverende plekken waarvan je denkt: hoe kan het zijn dat ik hier geen weet van had? Zoals de Handelsbeurs in Antwerpen (nooit opgevallen), Parc des Buttes-Chaumont in Parijs (een recente ontdekking), of Schloss Moyland, een neogotisch museumkasteel, zo’n dertig kilometer over de grens bij Nijmegen. Het slot ligt in een gewijde groene omgeving, Voltaire en Frederik de Grote banjerden hier ooit rond, en, tweehonderd jaar later, Joseph Beuys, kind van de regio.
Deborah Turbeville, Zonder Titel. Jaren ’70, Deichtorhallen Hamburg. Collectie F.C. Gundlach
Twee verdiepingen kreeg de kunstenaar in Schloss Moyland: met 6000 werken en 200 duizend archiefstukken is hier de grootste Beuys-collectie ter wereld. Op dit moment moet hij het kasteel delen met de vrouwen van Female View, vrouwelijke modefotografen van het modernisme tot het digitale tijdperk.
Modefotografie wordt in de kunsten niet altijd serieus genomen. Vaak zijn het glamoureuze, door mannen gemaakte beelden, terug te vinden in bladen als Harper’s Bazaar en Vogue. In Female View is het een keer de (verwaarloosde) vrouwelijke blik die centraal staat. Hoe kijken vrouwen naar vrouwen, en wat voor beelden levert dat op? Minder ‘ideale plaatjes’, zo blijkt, minder ‘klassieke schoonheid’, en meer focus op culturele inclusie en genderidentiteit.
Liv Liberg, Floor (cheeks). Voor Acne Studios, 2021 © Liv Liberg
Al waren die laatste twee thema’s nog niet actueel in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog, toen Else Ernestine Neuländer, alias Yva, in Berlijn een modefotografiestudio runde – waar Helmut Newton zijn opleiding genoot. Aan het succes van de studio kwam abrupt een einde toen de joodse Neuländer werd gedeporteerd en, waarschijnlijk in Sobibor, werd vermoord.
Ute Mahler en Sibylle Bergemann schoten hun foto’s in de DDR, en waren aan strenge regels gebonden. Terwijl ze officieel werkten voor het modetijdschrift Sybille, maakten ze in het geniep documentaire-achtige foto’s van rebelse subculturen.
Liv Liberg, Britt (summer). Styling door Isabelle Sayer, 2021
© Liv Liberg
Helemaal van deze tijd zijn de jonge Amsterdamse Liv Liberg (die in haar zus Britt de ultieme muze vond) en haar Jamaicaanse collega Amber Pinkerton, die vooral donkere modellen gebruikt.
Ook modellen als Claudia Schiffer, Naomi Campbell en Eva Padberg ontbreken niet, hier bezien door de ogen van vrouwelijke fotografen. Misschien een ideetje voor de volgende keer: hoe kijken vrouwen naar mannen? Een (onbedoeld?) ironische voorzet geeft Alice Springs die haar man Helmut Newton, met z’n ultieme male gaze de oppergod van de seksualisering van vrouwen, portretteert in een pikante kimono.
Female View, vrouwelijke modefotografen van het modernisme tot het digitale tijdperk. Van 24.9 t/m 15.1 in Schloss Moyland in Bedburg-Hau (D). moyland.de
