In maart 2007 verscheen de eerste Zuiderlucht. Van een bankencrisis hadden we nog nooit gehoord, laat staan van Halbe Zijlstra en Donald Trump. We koesterden onze aflossingsvrije hypotheken en lijfrentepolissen, vol hoop waren we, en optimistisch.

Tien jaar geleden presenteerden we ons als het eerste – en dus enige – cultuurblad in Nederland dat onafhankelijk én gratis was. Een onmogelijke combinatie, riep iedereen die er verstand van had. Het is gemakkelijk om daar bij een 10-jarige jubileum triomfantelijk over te doen, maar de critici zaten er niet ver naast. Terugblikkend zijn we heus wel enkele malen langs de rand van de afgrond gescheerd. Soms gingen we eroverheen. Dan hingen we, net als in een tekenfilm, in het luchtledige te trappelen. Tot zich een klein wonder voltrok.

Ook in die momenten hielden we ons één ding voor: wat we ook doen, we doen het voor de mensen, de cultuurliefhebbers, de lezers. Het waren de lezers die ons er op één van die beslissende momenten doorheen hebben geholpen. Door begunstiger te worden. Nog steeds is ZL ondenkbaar zonder begunstigers. Blijf ons trouw! Dan blijven wij u trouw.

Intussen gaan we door zoals we zijn beginnen: met pionieren. Ook dit jaar gaan we weer op zoek naar nieuwe, onontgonnen gebieden. Binnenkort hoort u daar meer over. Maar eerst vieren we feest, met iedereen die ZL een warm hart toedraagt. Op 18 maart organiseren we de Zuiderlucht Culturele Vrijmarkt – zie de achterpagina van dit nummer.

Op dit moment heeft u de jongste ZL in handen, misschien wel het beste nummer dat we ooit maakten. Uiteraard kijken we daarin terug: wat schreven we tien jaar geleden over wie? Emile Hollman dook in de archieven in en zocht ze opnieuw op: Enrico Delamboye, Daan Doesborgh, Theodora Geraets, Claudy Jongstra, Jan Kriekels en Gerard Rooijakkers.

Dan is er de actualiteit: de uitkomst van de ‘btw-affaire’ bij Odapark Venray, waar andere cultuurinstellingen in Nederland hun voordeel mee kunnen doen. Even urgent is dat de Verelendung in de cultuursector nu ook de stadsbibliotheek van Maastricht heeft bereikt. Daar dreigt een sanering – juist op het moment dat het aantal uitlenen in Nederland weer aan het groeien is. Schrijver/dichter en ex-hoogleraar Wiel Kusters is op de barricaden geklommen. Paul van der Steen vroeg hem naar zijn beweegredenen.

Fons Geraets interviewde Johan van de Beek en Claire van Dyck van wie dezer dagen Sultan en de lokroep van de jihad verschijnt, een fascinerend boek over een Maastrichtse tiener die zich met 23 niets vermoedende politieagenten opblies in Bagdad. Een andere blik in de tijdsgeest biedt Cyrille Offermans in zijn stuk over de noodzaak, juist nu, van een moderne Bildung. Onze man in Londen, Patrick van IJzendoorn, brengt de gevolgen van de Brexit voor de kunsten in kaart.

Ook het interview met Ilja Leonard Pfeijffer, auteur van het toneelstuk De advocaat, knoopt aan bij het hier en nu. Net als het mooie portret dat Annemarie Staaks maakte van acteur/regisseur Frank Lammers. De mens van nu, zegt hij, is “een taalloos wezen geworden dat met duimpjes duidelijk maakt wat hij bedoelt.”

Het tweede katern is de eerste van de noviteiten die u dit jaar van ons kunt verwachten. Het door bladmanager Christiane Gronenberg bedachte XT-concept heet voortaaan ZL Podium een titel die de lading ruimschoots dekt. Centraal daarin staat nog steeds de euregionale cultuuragenda, een antwoord op al uw vragen die beginnen met wie, wat, waar en wanneer.

Voor antwoorden op de waarom-vragen verwijzen we, als vanouds, naar het eerste katern.

Tot ziens op de 18e!

WIDO SMEETS | hoofdredacteur
w.smeets@zuiderlucht.eu