‘Tot oktober!’, zei mijn huisarts afgelopen voorjaar toen ik mijn tweede prik kreeg. ‘In het najaar krijg je een nieuwe, verbeterde vaccinatie. En zo zal het de komende jaren blijven gaan.’

Dat het virus niet meer weggaat, is intussen duidelijk. Maar hoe zit het met die vervolgvaccinaties? Er komt een boosterprik, belooft Hugo de Jonge. Het zal wel, denk je dan, zoals bij alles wat hij zegt. Niet alleen bij antivaxers en relschoppers nadert het vertrouwen in het landsbestuur het minpunt.

Dit is de vierde versie van dit editorial. Eerdere versies waren in een dag verouderd. Het virus is meer dan een blijvertje, het is ons leven gaan bepalen. De pandemie trekt, ik leen nu even de trefzekere beeldspraak van columnist Max Pam, als de schaduw van een rondcirkelende gier over het land. Zoals eerdere ingrepen lijkt ook het vernieuwde coronapaspoort, de vermaledijde 2G, te laat.

In de eerste versie van dit stukje ging ik nog in op een brief van een lezer die ons kwalijk neemt dat we ‘een cultuurblad uitbrengen zonder met één woord te reppen over de coronapas, die tienduizenden mensen in jullie verspreidingsgebied de toegang ontzegt tot schouwburgen, concertzalen, bioscopen en musea.’

Mijn verweer is intussen achter de delete-knop verdwenen, het is net als de kritiek achterhaald door de voortjakkerende actualiteit. Waarschijnlijk brengt 2G noch verlichting voor de gevaccineerden, noch de gevreesde boycot voor de ongevaccineerden. Een nieuwe lockdown zal iedereen treffen. Misschien is die gelijkschakeling wel een geluk bij een ongeluk.

Wat zeker is én blijft: dit is het laatste ZOUT-magazine van dit jaar. Zoals in alle voorgaande jaargangen bevat dit decembernummer vooral interviews. En nu ik alles teruglees, lijkt het wel een themanummer over omdenken. Naast de endemie is er nog een mandje met andere thema’s dat ons eraan herinnert dat de wereld zoals wij die kenden niet meer terug zal keren.

De thema’s zijn een voor een te herleiden tot de desastreuze impact van de economie van de onmatigheid die we ons eigen hebben gemaakt. De gevolgen zijn voelbaar tot in alle uithoeken van de samenleving.

Als we ergens behoefte aan hebben met zijn allen is het dat wel: hoop en inspiratie

Ik noem twee voorbeelden uit ZOUT 12. In een mooi interview van Veerle Windels vraagt modeontwerper Tim Van Steenbergen zich af ‘wie ooit heeft beslist dat we vier keer per jaar nieuwe kleren op de markt moeten brengen’. Kunstenaar Koen Broucke maakte van dichtbij de overstroming in het Maasdal mee; hij ziet ‘iets gebeuren dat ons aan het ontsnappen is’, en voelt ‘een maatschappelijke verantwoordelijkheid om dat vast te leggen’.

Zelden heb ik de waarheid van woorden zo doorvoeld als hier.

Bij het omdenken ligt de sleutel voor een betere wereld. Restricties zorgen voor teleurstelling, omdenken brengt hoop en inspiratie. Als we ergens behoefte aan hebben met zijn allen is het dat wel: hoop en inspiratie.

WIDO SMEETS
hoofdredacteur