“Ik haal inspiratie uit de dingen die me boos maken”, schrijft Daria Bukvić op pagina 18, in haar eerste column in Zuiderlucht. Ze gebruikt die boosheid om als theatermaker en regisseur verhalen te vertellen die Nederland verrijken. Daria kwam op haar derde naar Nederland, op de vlucht voor de oorlog in voormalig Joegoslavië. Haar eerste roman, die ze nu voorbereidt, zal gaan over haar jeugd als vluchteling.

Schrijfster Lieve Joris haalde haar motivatie uit haar dorp van herkomst, het kleine Neerpelt, tegen de Nederlandse grens. Een leven lang beschreef ze de brandhaarden van de wereld, ook “om weg te komen van de Joris-clan, weg uit die kleine wereld”. Nu is ze 65 en gaat haar nieuwe boek juist over die Joris-clan en de kleingeestige wereld van haar geboortedorp. Paul van der Steen tekende nauwgezet haar verhaal op in een relaas waar boek en leven één worden, zie pagina 10.

Choreografe Krisztina de Châtel groeide op in de Hongaarse heuvels en kon, eenmaal in Nederland, maar moeilijk wennen aan de openheid van het landschap hier. De ruimtelijke beperkingen in haar choreografieën stammen uit haar Hongaarse jeugd. Met regelmaat keert ze terug naar haar huisje aan het Balatonmeer. Het mooie interview met haar, zie pagina 14, is van Anneke van Wolfswinkel.

In 2014, lang voor #Metoo, begon kunstenares Jeanny van Lieshout met het schilderen van vrouwenportretten, als ‘antwoord’ op de befaamde reeks historische mannenportretten van Gerhard Richter. Haar Women’s Lib Army bestaat intussen uit ruim 350 portretten, en ze is niet van plan ermee op te houden. Zie pagina 29.

Bukvić, Joris, De Châtel en Van Lieshout zijn sterke, onafhankelijke vrouwen van verschillende generaties die hun inspiratie uit zichzelf halen. Hun kunst komt voort uit een innerlijke noodzaak, niet uit subsidieregels over diversiteit. In hun diversiteit zouden ze kunnen figureren in een commercial over het belang van autonomie in de kunsten – al zie ik ze dat zo snel nog niet doen.

Voor een ander soort diversiteit in dit nummer zorgt Leon Thommassen, de Venlose theaterdirecteur die van Guns N´ Roses, James Bond en snelle auto’s houdt en op zondag, ver weg van Venlo, stiekem zijn rode Ferrari laat ronken. Emile Hollman sprak met hem, zie pagina 38.

Ook Jean Leering, de legendarische museumdirecteur die ooit het Van Abbemuseum in Eindhoven op stelten zette, hoorde in zijn tijd niet bepaald tot de mainstream. Net als de andere hoofdpersonen in deze Zuiderlucht, zoals de columnisten Mat van der Heijden en Aya Sabi en de Helmonders die figureren in de mooie reportage van Twan van den Brand.

Het streven naar diversiteit, kortom, behoeft geen manifest of anderszins aansporingen van boven. In de kunst zijn andere dingen belangrijk. Zo zegt Daria Bukvić van zichzelf dat ze, behalve een aantal persoonlijke dingen, ook optimist, dromer en kunstliefhebber is. Waren we dat allemaal, de wereld zou een betere plaats zijn.

WIDO SMEETS
hoofdredacteur
w.smeets@zuiderlucht.eu