We waren nog niet vertrokken voor deze editie van Jeroen of de Vlaamse cultuurwereld stond in de fik: 95 van de 302 kunstorganisaties in Vlaanderen die een subsidie hadden aangevraagd voor de komende vijf jaar konden ernaar fluiten. De cijfers intrigeren zonder meer. Belgisch Limburg namelijk krijgt 1,68 procent van de cultuurmiddelen toebedeeld (van in totaal 84,76 miljoen euro). Er was nochtans om vier procent gevraagd. Brussel vond het maar magertjes.

Nog dezelfde zomer openbaarde het Nederlandse Fonds Podiumkunsten dat zes procent van de te verdelen 27 miljoen euro aan beschikbare subsidies in Limburg terecht zou komen. Voor de goede orde: dat is zes keer zoveel als in de vorige ronde. Werd er genoeg gevraagd, waren de aanvragen goed genoeg?

We gaan niet het jeremiërende zwarte kuiken reanimeren, temeer omdat alle regio’s er bekaaid vanaf komen. Kregen de regio’s in de afgelopen periode een derde uit de pot, nu is dat nog maar een kwart.

Ook in Brabant lijkt schraalhans keukenmeester: in Eindhoven krijgen Afslag Eindhoven, jeugdtheatergroep Hetpaarddatvliegt en dansgroep United Cowboys bijvoorbeeld geen geld meer van het Fonds. Klagen hoeft niet: de gezelschappen uit de Randstad zullen namelijk meer gaan reizen.

De cijfers zeggen niet veel over aanbod en ambitie in het nieuwe seizoen. Neem het jeugdtheater. Aan weerszijden van de grens barst het van de energie en gebeurt er het nodige op dat vlak. Paul van der Steen ging op onderzoek uit. Natuurlijk, hij kwam ook de naweeën tegen van de bezuinigingsoperatie die de toenmalige staatssecretaris Halbe Zijlstra in 2011 doorvoerde. Veel kleine theaters zijn verdwenen. Inez Derksen van Het Laagland in Sittard ziet dat de overgebleven podia behoudender programmeren.

Collega Annemiek Nienhuis van Hetpaarddatvliegt in Eindhoven, ziet dat bepaalde maatschappelijk relevante thema’s er bekaaid vanaf komen, zoals dementie. “Dat vinden theaters en theaterbezoekers kennelijk niet gezellig genoeg.”

Derksen zegt dat er niettemin plek is voor inhoudelijk en actueel jeugdtheater. Maar het publiek bereiken, dat noemt ze een vak apart.

Kennelijk hebben veel instellingen grote moeite om niet alleen het publiek, de theaters maar ook de subsidieverstrekkers te overtuigen van al het moois dat ze willen brengen. Zo komt Hetpaarddatvliegt niet meer voor in de plannen van het Fonds Podiumkunsten. Voor alle gezelschappen en makers geldt: hand in eigen boezem en het volgende keer beter doen.

Iemand die uitsluitend op deze cijfers afgaat, zou kunnen denken dat het armoe troef is op cultuurgebied in het zuiden. Niets is minder waar. Zie deze nieuwe editie van Jeroen die een blik biedt op het aanbod in de driehoek Eindhoven-Hasselt-Heerlen. Ruim vijftig pagina’s met interviews, verhalen, en een column van theatermaker en cabaretière Eva Crutzen. De goed gevulde agenda’s bieden nog maar een kleine greep uit het totale theater-, dans- en muziekaanbod voor het zuiden. Het aanbod is groot, rijk en gevarieerd, periferie of niet.

EMILE HOLLMAN
eindredacteur Jeroen