Dat nogal wat kunstprofessionals de kluts kwijt zijn, vinden we al niet vreemd meer. Het zijn b(iz)arre tijden, niets is nog vanzelfsprekend.
Bij de presentatie van het advies van de Raad voor Cultuur voor de jaren 2013-16 zei voorzitter Joop Daalmeijer (wat een verademing trouwens, zo’n no nonsense bestuurder zonder ervaring in de sector) dat het bij de zuidelijke orkesten “erg fout” is gegaan. LSO en Brabants Orkest slaagden er niet in samen met één (fusie)plan te komen. Daalmeijer wil het nog één keer proberen, met een extern adviseur. Lukt het dan weer niet, dan gaat het geld naar een instelling die de nieuwe werkelijkheid wel onder ogen ziet. Toch zegt Henri Broeren, directeur van het met teruglopende bezoekersaantallen kampende LSO, in Dagblad De Limburger doodleuk dat de raad “een wijs besluit” heeft genomen, en dat nu de provincie aan zet is. Of het Gouvernement twee miljoen euro (per jaar) wil overmaken.
De algemene teneur van het rapport van de Raad voor Cultuur is dat de kunstinstellingen in het algemeen te optimistisch zijn in hun prognoses. Ze verwachten 34 procent meer bezoekers en 42 miljoen meer ‘eigen’ inkomsten. Ze fantaseren er dus duchtig op los (het jeugdtheater voorziet een publieksgroei van negentig procent) om de begroting voor de komende vier jaar sluitend te krijgen. Het geeft aan hoe pragmatisch, beter gezegd: opportunistisch de kunstensector in elkaar steekt. In geen enkele branche kom je met dit soort berekeningen weg, simpelweg omdat die reken-je-rijk-prognoses hooguit één boekjaar standhouden, dus ook niet in de kunstensector.
Aan de kostenkant blijkt er evenmin sprake van realiteitszin. Het heeft de Raad verbaasd dat zo weinig instellingen bereid zijn de vaste lasten en beheerskosten omlaag te brengen. Begrijpelijk – de kunstprofessionals moeten dan snijden in hun eigen inkomsten – , maar met weinig gevoel voor de werkelijkheid van 2012. Het gebrek aan kostenbeheersing zien we hier elke dag in onze brievenbus die uitpuilt met pr-post die twee dagen eerder al via de e-mail binnenkwam. Behalve dat instellingen vanaf 2013 in financiële problemen zullen komen, zullen in dat jaar ook de eerste symptomen zichtbaar worden van de kaalslag die het kabinet Rutte heeft aangericht in de sector. Alle lovenswaardige initiatieven op het gebeid van fund raising en eigen inkomsten ten spijt, tegen deze bezuiniging valt niet op te boksen. Ook niet met stringente lastenverlaging en kostenbeheersing. Het mes gaat tot voorbij het vlees, het gaat tot in het bot.
Dat maakt het extra pijnlijk dat ruim twintig instellingen van de Raad hun huiswerk moeten overdoen omdat hun plannen niet aan de eisen voldoen. Gebrek aan professionele kwaliteit dus, niet alleen bij het LSO of kleine, onderbezette theatergezelschappen, maar ook bij het
Rijksmuseum. Net als een jaar geleden valt er ook deze zomer dus weer heel wat te overdenken voor de sector.
Maar laten we onze blik niet al te zeer vernauwen, de wereld draait gewoon (nou ja, gewoon…) door. Daarvan geeft dit dikke zomernummer in al zijn diversiteit blijk, inclusief de specials over Krimp en C-mine/Manifesta 9 in Genk. Want het feestje van de beeldende kunst wordt deze
zomer in Genk gevierd, met meer dan negentig parallel events in de Euregio. Wellicht tot dan, en anders tot in augustus.

WIDO SMEETS
hoofdredacteur
w.smeets@zuiderlucht.eu