In 2007 kondigde de supermarktketen Tesco aan dat het zou stoppen met de verkoop van laverbread en het uit de rekken zou halen. De aankondiging stuitte op veel kritiek, vooral in Wales, en werd zelfs een item in het nationale 10 o’clock news op de BBC.
Maar wie kent dit vreemde ‘brood’?
De Britse historicus William Camden beschreef laverbread in zijn opus magnum Britannia, waarvan de eerste editie verscheen in 1586, in het Latijn. In de Engelse vertaling van 1772 door Edmund Gibson wordt laverbread of bara law in het Welsh beschreven als een eetbare zeeplant die geoogst wordt door de kustbewoners bij St Davids, in Zuid Wales. Voor de lokale bevolking was het lhavan of zwarte boter, zeewier dat na urenlang koken veranderde in een dikke donkere pulp, die in balletjes werd gekneed, met haver en boter werd gebakken en op de boterham werd gesmeerd.
De bekende Welshe dichter en schrijver Dylan Thomas vraagt zich in Under Milk Wood af of er ‘daarboven’ rum is, en laverbread en ‘the wet footed cockle women’ (de kokkelvrouwen met natte voeten) die om 3 uur ’s ochtends door de straten van Laugharne naar het strand lopen om er urenlang naar zeewier en kokkels te zoeken.
Kokkels en zeewier werden onmiddellijk na het oogsten gekookt en op vrijdagen en zaterdagen op de markt verkocht. Het was ‘een oude maaltijd’ vertellen de kokkelvrouwen, ‘de mensen wilden de twee samen.’ Het was een zwaar leven, zoals het leven zwaar was voor de mijnwerkers van Wales. Deze aten het zeewier vooral vanwege de gezondheidsvoordelen, het zit vol met vitamine D en verzacht de effecten van de lange dagen ondergronds en het gebrek aan daglicht.
Het gerecht wordt ook wel the weed of hiraeth genoemd, het onkruid van verlangen. Laverbread lijkt door het bloed van de Welshman of -vrouw te stromen en is onlosmakelijk verbonden met zijn of haar geschiedenis.
En toch is het niet te vinden op de menu’s in de restaurants in Wales. ‘Niemand vraagt ernaar’, zal de garçon of de chef je vertellen. En kookboeken en culinaire rubrieken willen met iets anders uitpakken dan het traditionele lamb, leek end laverbread (lam, prei en zeewier)
Toch is laverbread een goed bewaard geheim dat in 2017 door de EU werd uitgeroepen tot beschermd lokaal product, net zoals champagne in Frankrijk en Parma ham in Italië. Het hoort bij Wales zoals de groene glooiende heuvels, de innemende mannenstemmen en de dorpen met de langste namen zoals: Lanfairplllgwynwgyll, Gogerychwyrdrobwll en Llantysiliogogogoch.
MARLEEN DANIELS
Recept
(Bedankt @ Andrew Thomas voor de editing van de video. Het liedje is het populaire Myfanwy’ beloved in t Engels, gezongen door Megan Thomas.)
Ingrediënten voor een ontbijt van 2 personen
- Blikje laverbread (Parsons, kan online worden besteld)
- Blikje Kokkels
- Look
- Paneermeel (2 eetlepels)
- Boter
Verwarm de oven op 180°.
Mix het zeewier met de knoflook, een eetlepel paneermeel met de kokkels.
Doe wat boter in een ovenvaste schotel, doe er het zeewier bij en bedek met de kokkels. Bestrooi met het overige paneermeel en een paar puntjes boter. Zet het 20 à 30 minuten in de oven.
Je kan het eten met tomaatjes in de oven en een spiegeleitje, zoals in de video.
Of met een stuk spek, een worstje, gebakken champignons en bonen in tomatensaus.
Geniet ervan en vergeet de thee met melk niet…