Schrijver en theatermaker Pieter De Buysser schreef een avonturenverhaal waarin wetenschap de liefde raakt: The Tip of the Tongue. De theaterversie is te zien in planetaria in Genk en Brussel. DOOR ANKE RIESENKAMP
We treffen elkaar via een Skype verbinding ergens tussen Brussel, waar De Buysser woont en Haarlem aan Zee. “Kan je van het midden spreken in dit verband?”, vraagt hij. Het tekent de man: hij zet je prettig op scherp door te spelen met bestaande kaders, waarheden en mogelijkheden. Dat doet hij ook in zijn werk.
Ook in The Tip of the Tongue, een magisch realistische vertelling, schuilt vervlechting van feit en fictie en oefeningen in ‘mogelijkheidsdenken’. Hij noemt het ‘een wetenschapsfabel.’
De tekst is overigens wonderschoon uitgegeven door De Nieuwe Toneelbibliotheek. Deze volgt de hoofdpersoon (verteller) die al dan niet onfortuinlijk ontvoerd wordt door Grace en de detective Raymond. Zij varen op de Chinese Zee, navigeren op de sterren; laten hun schip afstevenen op het centrum van het centrum in de grootste draaikolk die er te vinden is. Doelbewust! Om zich te laten verzwelgen teneinde in kwantumdeeltjes uiteen te vallen en los te komen van eenheden als tijd en ruimte.
Wat hen, met behulp van een deeltjesversneller, nog lukt ook. Het tweetal opereert vervolgens verder vanuit het puntje van de tong van ‘ik’ omdat dit, los van bestaande conventies, nou eenmaal kan.
Tijdens de voorstelling in de koepel van het planetarium wordt een live verbinding opgezet met Grace en de detective.
Soepel en mooi laveert De Buysser tussen de lotgevallen van de karakters en de nieuwe werkelijkheid waarin de snaartheorie voor een deel vorm lijkt te krijgen. Ontegenzeggelijk humorvol bovendien.
De Buysser: “Er is een tijd geweest waarin wetenschap en kunst als heel vanzelfsprekend samen kwamen.”
Hij spreekt hier over de 19e eeuw waar de zichzelf vooruitsnellende wonderlijke wetenschappelijke, astronomische en natuurkundige ontdekkingen als bron van entertainment werden ingezet in voorstellingen en lezingen.
“Het kwam uit dezelfde bron maar deze is achteraf op een onnatuurlijke manier gescheiden, wat ik betreur. We hebben de verbeelding juist nodig om verder te komen in ons denken. Zo deed Stephen Hawking een beroep op kunstenaars om, bij voorbeeld, met hen het concept van de zwarte gaten te visualiseren.”
In dit kader maakt De Buysser deel uit van PARS, een onderzoeksnetwerk waarin academici en kunstenaars samenkomen om verschillende onderwerpen te bespreken. Grondgedachte is dat beide clubs vanuit creatieve processen tot inzichten en een visie komen. “Dat is fantastisch. Zeker geen hype, het is echt iets noodzakelijks.”
The Tip of the Tongue. Pieter De Buysser. Op 22 en 23 januari in Europlanetarium in Genk. Elke maand op de 11e van de maand speelt de voorstelling in het planetarium in Brussel. C-minecultuurcentrum.be
