Tien jaar speelde Dahlia Pessemiers allochtone rollen. Nu herneemt ze De Alpenmeisjes, haar toneelschoolproductie met Luc De Vos, en maakt met MozaIK muziektheater over haar persoonlijk verhaal – dat in wezen een existentieel verhaal is. “Laat mij mezelf zijn.”
Dahlia Pessemiers. Vlaamser kan een familienaam bijna niet klinken. Geboortejaar 1975. Op haar eerste geboorteakte, zo ontdekt ze later, staat Benamar. Een dag later wordt die naam geschrapt. De ochtend nadien staat hij er weer wel, ’s middags niet meer. En dat blijft zo. Opleiding: Studio Herman Teirlinck Antwerpen. Beroep: actrice.
Ze groeit op in Asse, aan de Vlaamse rand van Brussel. De ene stiefvader is nog Vlaamser en katholieker dan de vorige. Als kind klemt ze zich stevig vast aan Jezus, als puber kweelt ze op zangstonden van haar stiefvader foute liederen. “In het theater vergroot je dat dan uit. Mijn verhaal is een herkenbaar Vlaams verhaal van een van die duizenden kinderen uit een samengesteld gezin – zoals dat nu heet.”
Nu, bijna twintig jaar later, wordt ze in de productie Arabische liefdespoëzie voorgesteld als Dahlia Benamar. Is zij een van die drie Vlaamse meisjes per week die zich door een Marokkaans lief tot de Islam hebben bekeerd? Ze lacht. “Nee, zeker niet! Ik heb mij van het katholiek geloof kunnen vrijmaken. Dan ga ik me niet vastzetten in een ander geloof.”
Zoals elke puber begon ook zij te twijfelen aan het geloof, aan al die waarden die ze van thuis meekreeg. Ze rebelleerde. “Waarom mocht een mens niet anders zijn?” Maar zij zag er toch anders uit? “Niet echt opvallend, wat donkerder. Zo lopen er hier veel rond. De Spanjaarden hebben lang genoeg in Vlaanderen gezeten om voor een schare donkerder nazaten te zorgen.”
Als ze zeventien is, ontdekt Dahlia per toeval haar echte vader. Een Marokkaan. “Ik ben in de Islam gedoken, heb Arabische talen gestudeerd, heb obsessioneel die cultuur gezocht. Maar ik hield het voor mezelf. En ik ben er niet in verzopen. Ik heb mij niet bekeerd. Ik drink even graag een pint bier als een kop muntthee. Als ik bij mijn vader op bezoek ga, zal ik mijn hoofd met een sjaal bedekken. Niet omdat het moet, maar omdat ik weet dat ik hem en de familie er blij mee maak. Maar ik heb geen moeite om hem bij het verlaten van zijn huis direct af te doen.”
Hoewel het vaak kriebelde, heeft ze tijdens haar toneelopleiding nooit iets gedaan met haar afkomst. Ze studeert af met De Alpenzusjes dat ze samen met Nele Bauwens en met Luc De Vos, de zanger van Gorki, maakt. De Alpenzusjes zijn portretten van knettergekke marginale vrouwen die in het Pajottendialect vloeken, zuipen, scheten laten en Luc De Vos zijn broek aftrekken. Geen politiek correct theater met een maatschappelijke boodschap, laat staan allochtonentheater. Dat wil Pessemiers ook niet.
Dit seizoen, na tien jaar, hernemen De Alpenzusjes de productie. Ook omdat ze wil laten zien dat ze meer is dan de allochtone actrice. Dat etiket wilde ze toen al niet, en nu ook niet. Maar het kan verkeren. Toen in 2000 auteur-regisseur Arne Sierens haar vroeg voor Niet alle Marokkanen zijn dieven hapte ze toe. “Zo’n kans laat je niet liggen.” Het werd een groot succes.
Na tien jaar allochtone personages, van Turkse poetsvrouw tot vertelster van Arabische liefdespoëzie, speelt Dahlia Pessemiers eindelijk zichzelf. In MozaIK toont ze haar inwendige identiteitsstrijd. Zonder opgestoken wijsvinger, maar wel met een individuele wens. “Laat mij mezelf zijn.” Ze wil de wij-zij-tegenstelling doorbreken. “Ik snap nog steeds niet waarom Vlaanderen zo’n bekrompen mentaliteit heeft over kleurlingen, anderstaligen of mensen van vreemde origine. En dat we nog steeds zo nodig die scheiding willen laten bestaan.”
In MozaIK steekt ze de grenzen tussen de theaterdisciplines over. Ze speelt, zingt, danst, maakt met twee begeleidingsmuzikanten haar stuk tot muziektheater. Daarvoor stak ze de taalgrens over, benaderde Sam Touzani, een Waalse regisseur van Marokkaanse afkomst. Zo overstijgt MozaIK op alle vlakken grenzen, en daarmee ook Dahlia’s levensverhaal. Het is een existentieel verhaal. “Voor mij gaat deze voorstelling dan ook verder dan het vraagstuk allochtoon/autochtoon. Het gaat over keuzes maken, en óf we die wel moeten maken. Er is zo weinig plaats voor twijfel. Als maker heb ik gedaan wat elke maker doet: reflecteren over een levensbeeld.”
MozaIK van Dahlia Pessemiers/Benamar op 29 april in CC De Muze, Heusden-Zolder
www.duniavzw.com www.muze.be