Brazilectro
De muziek van Zuco 103 is een ontdekkingsreis op de grens van traditie en vernieuwing. Het muzikale huwelijk tussen twee eigenzinnige jazzmuzikanten en een Braziliaanse zangeres houdt al zo’n tien jaar stand. “Als die muzikale klik niet zo sterk was, weet ik niet of we nog bij elkaar zouden zijn.”
Ergernissen en ‘goeie gigs’
We zijn in de kleedkamer van poppodium W2 in Den Bosch. Een grote glimlach en een bordje eten op schoot. Zonder koolhydraten, want er moeten nog zwangerschapskilo’s af. Lilian Vieira vertelt enthousiast, gejaagd en met een dik Portugees accent. Ze is één brok expressie. Bijna geen enkele zin maakt ze af, in haar hoofd is ze al bezig met de volgende. Geen tijd om stil te staan. Tekenend voor Zuco 103, een trein die nu al tien jaar voortdendert? “Niet te geloven, hé. Het vliegt, het vliegt.”
Het is 1998. Lilian Vieira, jazzpianist Stefan Schmid en drummer Stefan Kruger komen samen om wat nummers te maken voor de Nederlandse formatie SfeQ. Er ontstaat een nieuw geluid en een jaar later brengt het drietal zijn debuutalbum Outro Lado uit. In een periode dat de loungemuziek niet om aan te slepen lijkt, slaat de ‘brazilectro’ van Zuco 103, een combinatie van jazz, brazil en electro, in als een bom. Lilian Vieira: “In het begin stond Zuco zowat op alle loungecompilaties. Daar waren we niet blij mee en dus werd onze tweede plaat helemaal anders. Toen die uitkwam, waren we gelijk nergens meer te vinden.” Niet commercieel genoeg. Vieira schiet in de lach. “Nee, dan waren we nu heel rijk en beroemd.” Om de scherpte te behouden, scheiden de wegen van Vieira, Schmid en Kruger zich soms. “Dat houdt het spannend. De jongens, Stefan en Stefan bedoel ik, doen regelmatig jazzprojecten en produceren ook. En zelf zit ik nu helemaal in de traditionele samba. Die wisselwerking met andere muzikanten en genres is heel inspirerend.” Over een paar uur moeten ze het podium weer op. Of ze er nog altijd zin in hebben? “Absoluut!”. Dan: “Nou ja, altijd… Soms is het moeilijk. Tien jaar is als een huwelijk. Als je als band zo lang bij elkaar bent, krijg je vanzelf onderlinge irritaties.” Maar zodra ze spelen, is er steeds weer die klik. “Op muzikaal vlak vinden we elkaar nog altijd heel snel. Muziek is voor mij een uitlaatklep. In moeilijke periodes, zing ik me helemaal suf. Als de jongens vragen: ‘Hé Lil, hoe gaat het?’, en ik zeg: ‘Slecht’, dan roepen ze: ‘Oh te gek! Dan hebben we vanavond een goeie gig!’” Ergernis maakt plaats voor energie. “Daardoor houden we het al zo lang samen uit. Als die muzikale klik niet zo sterk was, weet ik niet of we nog bij elkaar zouden zijn.”
Met hun laatste cd After the Carnival sloeg Zuco een nieuwe weg in. Het geluid is traditioneler en puur, met veel gitaar en minder electro-invloeden. De bekende percussionist Marcos Suzano werkte eraan mee. “Ik heb de stoute schoenen aangetrokken en hem gewoon gebeld. Hij had ons een keer zien spelen en wilde meteen meedoen. En wat hij heeft geleverd qua sfeer… waaaauw!”
Ook Sergio Cavazzioli, gitarist bij Gilberto Gil, drukte zijn stempel op het album. “Die Braziliaanse, akoestische sfeer is in de studio ontstaan. Cavazzioli was een tovenaar. Hij liet elk instrument fantastisch klinken. Voor we het wisten zat hij banjo te spelen en iedereen vond het te gek. Net kinderen in een speelgoedwinkel.”
De volgende uitdaging is om de sfeer van de plaat live over te brengen. “Ik dacht wel: hoe gaan we dát doen? Het album klinkt zo anders. Maar het ging perfect. Het belangrijkste was een goede gitarist. Die vonden we in Paul Willemse, heel jong nog, maar hij voelt de groove perfect aan. En de jongens moesten ineens backing vocals zingen. Ook dat was spannend.”
Dan is het showtime. Het publiek in Den Bosch is het snertweer dat het moest trotseren snel vergeten. Hierbinnen is het zomer. De band staat erom bekend, elke gig van Zuco 103 is een feest. “Whoohoo! Die backing vocals klinken lekkerrr!” Vieira is de katalysator. Met de power van een diva en de warmte van een kleuterjuf bespeelt ze het publiek. Op het podium creëert ze vuurwerk tussen de muzikanten en ‘de jongens’. Kruger zit met losse schouders achter de drums. Ook Schmids houding verraadt de jazz-roots: met gekromde rug en het hoofd tussen de schouders bespeelt hij de toetsen. Een frons, het teken van concentratie, dan is er oogcontact met de uitbundige Vieira en er verschijnt een glimlach. Daar is die klik, het teken dat het goed zit.
Tijdens Jazz Maastricht speelt Zuco 103 op dezelfde avond als Gino Vanelli. Als ze het hoort, valt Vieira voor het eerst stil. “Mijn goede god! Vanelli? Is dat echt waar? Die stem… Hij was mijn allereerste liefde.”
Zuco 103: Stefan Schmid, Lilian Vieira en Stefan Kruger (vlnr). foto Rinze van Brug
Zuco 103 speelt op vrijdag 20 maart tijdens Jazz Maastricht in Theater aan het Vrijthof.
