Bij de entree van Hulde zweeft een vis door de ruimte, een vis van kant met, naar ik vermoed, een met vilt opgevuld lijf. Hij hangt aan nylondraadjes, is allesbehalve glibberig en kil, heeft juist een hoge aaibaarheid. Kant en lucht geven toch een ander gevoel dan schubben en water. Dag lieve vis!

Even verderop hangen drie hemden, daarna volgen portretten van oude mensen. Op een console liggen handen, losse, gevouwen, verstrengelde en over elkaar geschoven handen. Titels van de afzonderlijke werken, zoals De dagen duren, Een geschiedenis, Van oude mensen… en Huiden doen vermoeden dat de solopresentatie Hulde van Mieke Werners een eerbetoon is aan oude(re) mensen. Toch begon het met die handen, schrijft Werners in een toelichting, ‘als scheppers van prachtig werk’ verdienen die wel een eerbetoon. 

Mieke Werners, Eerbetoon (2019)

Mensenwerk begint veelal als handenwerk. De eerste mensen woonden in grotten. Daar maakten ze, 40.000 jaar of langer geleden, de eerste grottekeningen, als vrije uiting van de geest. Na het zorgen voor een dak boven je hoofd geldt kleding maken als tweede overlevingsstrategie. Aanvankelijk ging het daarbij om dierenhuiden, later aangevuld met textiel, gemaakt uit natuurlijke vezels. Aanvankelijk ging het om warmte en koelte, daarna gingen ook pasvorm, kleur en textuur een rol spelen. Rond 3000 voor Christus leerden de Egyptenaren textiel weven. In de eeuwen die volgden ging textiel steeds meer deel uitmaken van de menselijke identiteit.

Begin jaren tachtig, bijna twintig jaar na afronding van de Rietveld Academie, ging Mieke Werners beelden maken van textiel. Uit die periode stamt Vleugellam (1983), een monumentaal beeld van een in een decor hangende, vleugellamme balletdanseres, volgens Werners ‘herkenbaar voor veel vrouwen in die tijd.’

Eind jaren negentig ontdekte ze het vilten. Ze ontwikkelde een eigen techniek waarin ze vilt mengt met andere vezels, zoals zijde, katoen en vlas. In 2006 kwam daar het droog vilten bij, zo kon ze platte vlakken driedimensionale effecten geven. 

Het levert, zoals in de reeks Van oude mensen… door het leven getekende, levensechte portretten op van niet bestaande figuren. Het zijn vooral plattelanders, (be)rustend na een werkzaam bestaan – hun lichamen tonen de sporen ervan –  maar vitaal nog, en helder van geest. 

WIDO SMEETS

Mieke Werners, Hulde. Van 25/10 t/m 21/4 in de Kantfabriek in Horst. museumdekantfabriek.nl