Tijdens de eerste lockdown ging de mare rond dat door vrouwen bestuurde landen minder last hadden van de pandemie dan andere.
Het broodje-aap-verhaal hield niet lang stand. De omstandigheden per land zijn moeilijk met elkaar te vergelijken. Corona is sterker dan de mens. Ook vrouwen op topposities maken er een potje van.
Het idee dat we het voortbestaan van de aarde beter aan vrouwen kunnen overlaten, is hardnekkig, en hardnekkiger dan corona. De film What if Women Ruled the World van Yael Bartana uit 2017 speelt zich af in een war room met uitsluitend vrouwen, die samen de ondergang van de wereld moeten voorkomen. Mannen komen er niet in. Ze hebben hun kans gehad. Ze hebben gefaald.
Bartana’s film maakt deel uit van de tentoonstelling Love in a Mist in Bureau Europa in Maastricht. Love in a mist is de Engelse naam voor juffertje-in-het-groen, het plantje waarvan de zwarte zaadjes een heilzame werking zouden hebben op hart, lever en hersenen, ja, ze zouden zelfs de vruchtbaarheid (m/v) vergroten.
De tentoonstelling gaat over de controle over de vruchtbaarheid, zegt BE-directeur Floor van Spaendonck tijdens een mondelinge toelichting. Curator Malkit Soshan gaat in het programmaboekje een stuk verder. Love in a Mist ‘belicht de maatschappelijke tendens om vrouwen en de natuur te overheersen, met alle milieuschadelijke gevolgen van dien, en brengt een aantal kwesties bij elkaar.’
Het klopt, er komen veel kwesties bij elkaar in Love in a Mist. En, zoals wel vaker bij activistische presentaties, raakt de maatvoering daarbij nogal eens uit zicht.
De in de VS aangekochte expositie – met vier verhaallijnen: voortplantingsrecht, versnelde groei, uitsterving en compost – is in hoge mate geseksualiseerd. De presentatie gaat over de locaties van abortusklinieken, over het per drone verspreiden van abortuspillen, over het groeihormoon DES dat sinds de jaren zeventig voor veel ellende zorgt in de landbouw en bij vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen, over de uitputting van de aarde, en historische vrouwen en nog veel meer.
De onderligger van Love in a Mist is interessant: toen de mannen duizenden jaren geleden als jagers over de steppen draafden, legden de vrouwen zich toe op het verzamelen van al het eetbaars dat de aarde voortbrengt. Later gingen ze de aarde zelf bewerken; daar komt hun kennis van kruien en gewassen vandaan. Historische gezien is het niet zo vreemd dat mannen meer vlees eten dan vrouwen, en dat het grootste deel van de vegetariërs en veganisten uit vrouwen bestaat.
Daarna komt er, tussen de idyllische prehistorie en het verdorven hier en nu, veel voorbij; het voelt als vier seizoenen in één dag. Waar die overdaad en diversiteit toe moeten leiden, behalve de positiebepaling in het genderdebat, is niet altijd duidelijk. Terwijl: zou het redden van de aarde niet de meeste kans maken als mannen, vrouwen en de gendertypes eromheen er sámen werk van maken?
