Ze was een laatbloeier, Huguette Caland. De dochter van de eerste president van het onafhankelijke Libanon besloot op haar 33ste dat ze kunstenares wilde worden.

Zes jaar later liet ze haar man, haar drie kinderen en haar minnaar achter en vertrok naar Parijs om zich verder te ontwikkelen zonder iemands vrouw, moeder of minnares te hoeven zijn. ‘Huguette was een vrijgevochten vrouw, dat was te veel voor Beirout’, schreef Kaelen Wilson-Coldie in 2018 in een monografie.

Huguette Caland (1931-2019) geldt als een van de eerste modernisten uit de Arabische wereld. Ongrijpbaar, als mens en als kunstenares. Aan de conventies binnen de kunst had ze maling. Ze maakte secure pentekeningen van mannen en vrouwen. Begin jaren zeventig, in haar Parijse periode, maakte ze scherp getekende portretten van zowel haar man Paul als haar minnaar Mustapha, de een breekbaar en weinig florissant, de ander karikaturaal mannelijk. Zet ze de mannen van haar leven te kijk, of neemt ze zichzelf in deze schrijnende portretten, haar female gaze, haar vrouwelijke kijk op de wereld, de maat?

Huguette Caland, Christine (1992)

Caland – na haar scheiding hield ze de achternaam van haar man aan – werkte figuratief én abstract, vaak door elkaar. Ze maakte grote, kleurrijke, geweven doeken met motieven die we kennen van Paul Klee, opgedaan tijdens diens Noord-Afrika reis, en mengde stijlen waar het haar uitkwam. Ze ontwierp traditionele kaftans met seksueel uitdagende motieven; in 1978-79 ontwierp ze voor Pierre Cardin een haute couture-collectie. In 1987 trok ze verder, en verhuisde naar Venice, California waar ze voor zichzelf een huis en atelier ontwierp.

De expositie Tête-à-Tête in Wiels, met pentekeningen, schilderijen, keramiek, geweven doeken en kaftans, geeft alle ruimte aan de veelzijdigheid van Huguette Caland. In haar kunstopleiding had ze geleerd om bij het tekenen de pen onafgebroken op het papier te houden.

De fixatie op de mogelijkheden van de getekende lijn bleef. Gedurende haar jaren in Venice bracht Caland haar techniek tot perfectie in een reeks wild associatieve tekeningen waarop haar pen verslag doet van haar ontdekkingsreis over als landschap voorgestelde vrouwenlichamen. Haar erotische tekeningen leidden indertijd tot verwarring en leverden veel reacties op. Misschien gaat het nu weer gebeuren, misschien ook niet. De puriteinen zitten vandaag de dag in een ander kamp en zijn nogal onnavolgbaar.

Huguette Caland, Tête-à-Tête. Van 25.2 t/m 12.6 in Wiels Brussel. wiels.org