Het nieuwe normaal is sinds de coronacrisis een gangbaar begrip. ‘Wat is normaal?’, vraagt het Hasseltse kunsthuis Z33 zich af in de tentoonstelling Oooh. Back to Normal? Maar bestaat er wel zoiets als normaal? 

Nou, nee dus. In Oooh. Back to Normal? dansen de deelnemende kunstenaars in foto’s, sculpturen en installaties subtiel om het begrip heen, waardoor het gelukkig een niet-normale tentoonstelling is geworden.

De hier gestelde vragen variëren van hoe het nieuwe normaal vorm te geven tot hoe quasi-normaal de wereld om ons heen eigenlijk is. Dat laatste wordt meteen bij binnenkomst duidelijk met Commodity Fetishism/French Fries waarin Gurt Swanenberg de frietjes van MacDonalds gebruikt om het consumentisme dat onze planeet vernietigt aan de kaak te stellen.

Het werk staat quasi nonchalant in een vensterbank, een karton frietjes van MacDonalds, je zou er bijna aan voorbij lopen. Eenmaal dichterbij zie je dat het geen gewone of overbakken frietjes, maar menselijke botten zijn: voilá de zelfdestructie waar obesitas toe leidt. En om dat abnormale kracht bij te zetten gebruikte de kunstenaar echte menselijke beenderen. De toon is gezet, niks is normaal.

Door corona zijn interactieve kunstwerken nog moeilijk inzetbaar in exposities. In Oooh. Back to Normal? laten filmpjes via QR-codes zien hoe kunstwerken voorheen functioneerden: het oude normaal is monddood.   Toch kan het nog: participeren. Van Thomas Willemen is Springblok te zien: met een ontsmettingsdoekje kun je voor twee euro een heus kunstwerk uit een stuiterballenautomaat halen. Een normale stuiterbal is rond, maar uit deze automaat komen vierkante stuiterballen. Wat als normaal beschouwd wordt, hangt af van vooropgestelde verwachtingen en van omstandigheden. Maar het werk bevraagt ook de betekenis van structurele elementen: in stuitervorm wordt een kubus onberekenbaar en wisselvallig.

Normaal geeft vooral ook gangbare gewoontes weer; juist daar gaan deze kunstenaars in Z33 lumineus tegenin. Ze brengen denkpatronen en systemen aan het licht die we doorgaans bedekken. Precies ja, onder het begrip normaal.

Hebben we het oude normaal nog wel nodig, vragen we ons af bij het verlaten van de tentoonstelling. Nou ja, het zou helpen als de kunstwerken op zaal vergezeld gaan van tekstbordjes met (op z’n minst) de namen van de kunstenaar; hier in Hasselt ontbreken ze. Die vorm van respect uit het oude normaal zouden we graag behouden zien. Verder mag alles zo heerlijk abnormaal blijven of worden als hier getoond.

Oooh. Back to Normal? Van 29/8 t/m 8/11 in Z33, Huis voor Actuele Kunst, Design en Architectuur in Hasselt.  z33.be

Gurt Swanenberg, Commodity Fetishism/ French Fries