Het staat er, in een zaaltekst in Dress/Undress, misschien niet met zoveel woorden, maar toch: mode gaat niet over kleding, maar over het lichaam. In de mode draait het grotendeels om de spanning tussen verhullende en onthullende kleding. 

Dus schiet me, terwijl ik door de tentoonstelling Dress/Undress in het Modemuseum in Hasselt loop, een opmerking van Gustave Flaubert te binnen die in een seksistische kwab in mijn brein is blijven kleven. Hij schreef, ik parafraseer, dat hij iedere vrouw die hij ontmoette, met zijn ogen ontkleedde.

Bij veel mode, ook in Dress/Undress, is dat vast en zeker de bedoeling van de ontwerper. Bij sommige ontwerpen is die spanning er al uitgelopen, daar is meer naakt dan mode. 

Weinig mannenmode in Dress/Undress. Dit
ontwerp van Thom Browne (lente-mode 2021)
is een uitzondering. foto ZOUT magazine

Het grensgebied tussen verhullende en onthullende kleding was er al toen we nog nooit van mode hadden gehoord. In de achttiende eeuw bijvoorbeeld, toen kleding vooral bij de rijken een steeds belangrijkere rol ging spelen in het spel van de erotische camouflage, waren er de transparante chemisejurken waar de male gaze, de mannelijke blik, zich aan kon laven. Via het 19e eeuwse decolleté, de ontblote enkel in de roaring twenties en de minirok in de emancipatorische jaren zestig trok de onthullende trend verder tot de suggestieve naaktheid van de catwalkmodellen in de jaren negentig. 

Dat was een meer dan symbolisch eindstation; eigenlijk ging mode altijd al over de kleren van de keizer. Ook verhullende mode draagt de suggestie van onthulling in zich – zie de oprisping van Flaubert. In dat verband is het jammer dat de expositie geen gedachten ontvouwt over de straatmode van nu, die zich weinig gelegen laat liggen aan de opmars van het puriteinse gedachtegoed elders in de samenleving. Jonge vrouwen bepalen zelf wel wat ze aantrekken, de invloed van mode-industrie en, aan de andere kant, het feministische smaldeel van het wokisme is miniem. 

Het is niet mijn mannelijke blik die me ingeeft dat de door mannen gedicteerde mode-industrie vooral over vrouwenkleding gaat. Het zijn exposities als Dress/Undress die zorg dragen voor de bevestiging. Er is in Hasselt opvallend weinig mannenkleding te zien. Is het mannelijk lijf zo a-erotisch dan? 

Of wil de industrie het zo?

De gastcurator van deze expositie is Murielle Scherre, de vrouw achter het lingeriemerk La fille d’Or. Is het concept van lingerie, waar de vrouwelijke verleiding en de mannelijke blik elkaar vinden, niet een uitvergroting van het verdienmodel van de mode-industrie?

Dress/Undress. Verhullen of onthullen? T/m 20.11 in Modemuseum Hasselt. modemuseumhasselt.be