Flamenco op blote voeten

Choreografe Phoebe Brack wil flamenco in een nieuw licht zetten. Dat doe ze in een voorstelling voor danseres Conchita Boon. Daarin vertelt ze een verhaal dat uitstijgt boven pure emotie.

Ontcijferen en weer opbouwen, dat is het uitgangspunt van De and Recode II. Dat kan gelden voor de flamencodans waar Phoebe Brack zich in gespecialiseerd heeft. ‘Maar ook voor hersenen’, zegt ze. ‘Je kunt nieuwe wegen leren bewandelen in je hoofd. Patronen hoeven niet vast te liggen. Je kunt nieuwe maken. Vroeger moest je met een trauma leren omgaan, als je er last van had. Nu ligt de nadruk op eruit zien te komen, door bestaande patronen te doorbreken.’

Deze voorstelling is een vervolg op De and Recode. Daarin stonden patronen centraal. Die worden in dit tweede deel doorbroken. De and Recode II wordt uitgevoerd door de vooraanstaande Nederlandse flamencodanseres Conchita Boon. Flamenco heeft een aantal vaste codes. De volgorde van de verschillende onderdelen, de passen en bewegingen, de rol van ritme. De flamencodans als expressie van pure emotie die geen verhaal vertelt.

Conchita Boon

Phoebe Brack (Maastricht, 1987) morrelt aan een aantal van deze patronen. Ze vertelt wel degelijk een verhaal. ‘Dat begint met de geboorte van een kind als een onbeschreven blad. Nadat ze een traumatische ervaring heeft, probeert ze daar als volwassene mee te leven. Later probeert ze eruit te breken, maar ze valt telkens weer terug. Dat vertaal ik in telkens herhaalde bewegingen. Bij de volwassen vrouw krijgen die een verdieping. Ze kan op een gebalanceerde manier leven, wat resulteert in een nieuw patroon.’

‘Ik verlies de traditie niet uit het oog, maar laat die een beetje wankelen.’

Ook hebben conventies rond de flamenco haar aandacht. De vorm van de sjaal en de waaier die de danser gebruikt. Phoebe laat Conchita Boon op blote voeten dansen en met de schoenen in haar handen ritmes slaan. Ze laat de vaste opbouw van een flamencodans los. ‘Wat blijft, is het ritme. Ik werk met percussionist Diogo Carvalho. Hij speelt cajón (een houten kist waar de slagwerker op zit), maar speelt ook met soundscapes en stiltes. Ik laat Conchita rollen, vallen en weer opstaan. Wat daarvan in het stuk terecht komt, is nog niet beslist. Wel heeft ze ruimte om te improviseren. Ik verlies de traditie niet uit het oog, maar laat die een beetje wankelen.’

Die eigenzinnigheid is typerend voor Phoebe Brack. Op haar dertiende werd ze aangenomen op de vooropleiding voor academische dans in Maastricht, maar die vond ze te klassiek. ‘Ik was vroeger rebels. Ik houd er nog steeds van mijn eigen weg te gaan. Toen ik over flamenco hoorde, merkte ik dat de kracht, de expressie en het ritme me goed lagen. Vijftien jaar geleden ging ik naar Spanje. In Sevilla heb ik flamenco geleerd bij een zigeunerdynastie.’

Brack is eerder actief geweest in een stichting waarin ze alles zelf deed. Toen ze daarin vastliep, klopte ze aan bij VIA ZUID, dat haar koppelde aan het Danslab in samenwerking met SALLY Dansgezelschap Maastricht. Daar heeft ze veel geleerd, zegt ze. ‘Ik heb de neiging om alles in een voorstelling te proppen, maar het is niet mogelijk om een levensverhaal in tien minuten te vertellen. Soms kun je meer zeggen in een herhaling. Daarmee kan het verhaal beter tot leven komen.’

Phoebe Brack

Het Danslab geeft haar de kans om meer tot de kern te komen van wat ze te vertellen heeft. ‘Belangrijk is ook om een eigen signatuur te ontwikkelen. Mijn coaches uit het Danslab toetsen wat ik wil zeggen aan wat ze zien. Daarmee zetten ze me op scherp. Het is goed dat ze niet uit de flamencowereld komen. Ze toetsen daardoor niet in hoeverre ik me houd aan de codes en conventies van de flamenco.’

‘Phoebe benaderde ons met de vraag wat we voor haar konden betekenen’, zegt Jackie Smeets van VIA ZUID. ‘Ze vroeg of we haar konden koppelen aan producerende en presenterende partners. Via Danslab kunnen we dansers en choreografen een plek aanbieden bij SALLY Dansgezelschap Maastricht. Phoebe heeft een plan geschreven waarin ze flamenco wilde koppelen aan vernieuwing in dans. Tijdens de repetities kijken wij hoe ze zich ontwikkelt en wat ze nodig heeft. Ze heeft feedback gekregen, te horen gekregen dat fouten maken mag. Haar perfectionisme kan haar in de weg staan. We begeleiden haar ook in de zakelijke kant. Door deze manier van werken met jong danstalent hebben we de dans in Limburg de afgelopen jaren een enorme boost kunnen geven.’

De and Recode II, op 26, 27 en 28 augustus om 10.30 en 17.30 uur op het Limburg Festival in het onderdeel Natuurlijk… Theater. Op 9 september op het Festival PAS in Maastricht. viazuid.com