Het romantische boerenleven in het Mergelland, familiekiekjes van Adriaan Vroom of thuisvideo’s uit de jaren tachtig. Het Limburgs Filmarchief in Venlo maakt een zorgvuldige selectie van regionale films voor in het archief. “Was regiobranding een halve eeuw geleden verzonnen, dan zouden de films van Hub Leufkens zijn gebruikt.”

Het voormalige klooster van de Zusters van het Kostbaar Bloed in Koningsbosch verkeert in een dramatische staat van verval. Een stuk regionale geschiedenis gaat misschien verloren, want de plaatselijke woningcorporatie wil het historische gebouw deels slopen. Wat in ieder geval bewaard blijft, zijn films uit het archief van de zusters over hun leven en werk. Deze kleine kronieken kwamen vorig jaar binnen bij Een blikje geluk, een actie van het Limburgs Museum in het kader van honderd jaar regionale historische film.

De oudste film uit het Limburgs Filmarchief, ondergebracht bij het Limburgs Museum in Venlo, dateert van 1911. De huzaren werd gemaakt in opdracht van filmpionier Jos Caubo, indertijd eigenaar van de Citybioscoop in Venlo. De naam Citybioscoop doet heel wat vermoeden, veel meer dan een achterafzaaltje bij hotel-restaurant Port van Cleve was het niet. Eerder het stamlokaal van het Tweede regiment Huzaren, oftewel de Limburgse Jagers, die zichzelf terugzagen in De huzaren. Tegelijkertijd was de Venlose bioscoop de eerste van Nederland.

Dat het Limburgs Filmarchief in Venlo zit, is dus geen toeval. Historisch gezien was er geen betere plek om oude films bijeen te brengen en te documenteren. Op advies van een klein gezelschap van filmliefhebbers begon het Limburgse Museum in 1995 met het toegankelijk maken van tachtig films. Frank Holthuizen, conservator bewegend beeld van het museum, was er vanaf het begin bij. Om tot een goede selectie te komen, maakt hij een afweging tussen professionele en amateurfilms. Vervolgens wordt het materiaal gedigitaliseerd, opgenomen in de catalogus en bewaard – in een koelcel. Mits het om unieke opnames gaat. “Flikken Maastricht zit er niet bij en gaat er ook niet bijkomen,” zegt Holthuizen lachend.

Uniek zijn de opnames van fotograaf Hub Leufkens. De tijdgenoot van Werner Mantz moest altijd de eindjes aan elkaar knopen en raakte na zijn dood in 1962 in de vergetelheid. Nu zijn de romantisch ogende films over het boerenleven in het Mergelland een kostbaar bezit. Was regiobranding een halve eeuw geleden verzonnen, dan zouden de films van Leufkens zijn gebruikt.

Niet alleen professionele films maken deel uit van het archief, er zitten ook juweeltjes van amateurfilms bij. Opvallend genoeg van alleen maar mannelijke regisseurs, op een na. Riet Nederpel uit Landgraaf maakte reportages over restauraties van onder meer het werk van Aad de Haas en monumentale gebouwen als Kasteel Strijthagen. Ook Adriaan Vroom, uit de katholieke ondernemersfamilies in Vroom & Dreesman, was een fervent amateurfilmer die even nauwgezet de oorlog documenteerde als het verloop van zijn huwelijksdag of de eerste momenten met zijn pasgeboren dochter.

Aan de vooravond van de digitalisering zet het filmarchief nog een nieuwe actie in gang. Bij de Home Movie Day leveren amateurs hun huis, tuin- en keukenvideo’s in, een fenomeen uit de jaren tachtig. Nu moeten de video’s nog aan de balie worden afgegeven, volgend jaar kunnen ze rechtstreeks op de website van het Amateurfilm Platform geplaatst worden. Met deze online toegang tot documentair-historisch filmmateriaal heeft het Limburgs Museum straks een Europese primeur.