Christiaan Kuyvenhoven toert hij met het Limburgs Symfonie Orkest langs de theaters. Hij heeft een missie: generatiegenoten winnen voor klassieke muziek. In de zalen, op Lowlands en met zijn eigen digitale podium.
Hij weet het. Ook tijdens de concerten met het LSO zal de zaal vooral grijs zijn. Al belooft hij dat hij zijn ganse baaierd aan internetfora zal gebruiken om straks meer kleur (lees: leeftijden) in de theaters te krijgen. Christiaan Kuyvenhoven (1985) is een van de grote pianotalenten in Nederland. Op zijn 13e won hij de eerste prijs van het Prinses Christina Concours, twee jaar later werd hij uitgeroepen tot talent van het jaar en maakte hij zijn solistisch debuut met het Residentie Orkest onder leiding van Jaap van Zweden. Eenmaal op de podia constateerde hij tot zijn ongenoegen dat hij vooral speelde voor een ouder publiek.
Jochem van Eeghen, directeur van het Prinses Christina Concours, zag de afgelopen dertig jaar het publiek letterlijk vergrijzen. Hij hekelt de afbraak van het muziekonderwijs, naar zijn mening een van de belangrijkste oorzaken van die ontwikkeling. Bezuinigingen in het basisonderwijs en op muziekscholen wreken zich: podia hebben het moeilijk en voor jonge talenten is het steeds meer een gevecht om die te bereiken. “Muziek is een taal en als je zelfs niet hebt leren zingen, kom je dus niet verder dan de aansteker omhoog houden in de Arena. Daar is niks mis mee, maar het is wel oppervlakkig. Wij hebben geen gebrek aan hoger opgeleiden in dit land, maar velen van hen raken niet voorbij het stadium van eenvoudige muziek.” Het Prinses Christina Concours probeert volgens Van Eeghen iets aan die opvoeding te doen. “Veel talent komt in onze netten terecht, we proberen ze weerbaar te maken en klaar te stomen voor de podia.” Anderzijds wil hij publiek kweken; jaarlijks organiseert hij 500 concerten met veelbelovende jonge musici. Zeker vijftig van hen zijn ook te gast op het Orlando-festival in Kerkrade.
Op zijn beurt zegt Christiaan Kuyvenhoven veel te danken te hebben aan zijn derde prijs op het Franz Liszt Concours in Utrecht (2005) waar hij de eerste Nederlandse finalist was sinds 16 jaar. Een statistiek die de zorgen van Van Eeghen schraagt. Kuyvenhovens carrière raakte in een versnelling omdat aan de prijs een zogenaamd career development program verbonden was: drie jaar lang nam de organisatie van het Liszt Concours zijn management over en bracht hem in concertzalen over de hele wereld. De naamgever van het concours, Franz Liszt, was trouwens in meer dan één opzicht belangrijk voor zijn muzikale ontwikkeling. Kuyvenhoven: “Hij heeft de deur open gezet naar andere kunstvormen. Zonder zijn Tre sonetti del Petrarca was ik nooit bij deze onwaarschijnlijk mooie sonnetten uitgekomen.” Kuyvenhoven is van het type dat vervolgens op pelgrimage gaat in Italië, in de voetsporen van Petrarca, geïnspireerd raakt door diens teksten en een sopraan zoekt om ze samen te vertolken. “Zo benader ik muziek, het kan een onderdeel worden van wie je bent.”
Christiaan Kuyvenhoven is een pianist van de nieuwe generatie. Hij is extravert en benaderbaar via Twitter, Facebook, LinkedIn of zijn weblog. “Iedereen die me zoekt, probeer ik te antwoorden.” Muzikaal schuwt hij het avontuur niet. Op het Lowlands Festival ging hij twee jaar geleden muzikaal in duel met een pianola uit het museum Van Speelklok tot Pierement. Kuyvenhoven trapte af met het spelen van Liszt en vervolgens nam de met Liszt geprogrammeerde pianola het over. Het publiek mocht duidelijk maken wie het beste gespeeld had. “Gelukkig won de live-muziek”, lacht hij. Kuyvenhoven is dus niet de klassieke pianist met het klassieke repertoire. Samen met filmmaker Lucas van Woerkum richtte hij Certo Productions op, een bedrijf dat klassieke muziek wil verduidelijken en visualiseren door infotainmentprogramma’s en muziekfilms om zo een nieuw publiek voor klassieke muziek te bereiken.
Of het nou bij Paul de Leeuw of in het Concertgebouw is, Kuyvenhoven deinst er niet voor terug om zijn missie uit te venten. “Ik merk aan mijn leeftijdgenoten dat het een lange weg is naar de concertzaal. Dat verandert wanneer ik ze bijvoorbeeld via Facebook uitnodig: joh, ga eens een keer mee. En dan is het gezellig en te gek. Ook met musici kun je na afloop een biertje drinken en in discussie gaan. Ik snap natuurlijk ook wel dat het een poos duurt voordat je de zaal op die manier met 2000 man vult. Wat ik wil zeggen is: een nieuw publiek is een uitdaging, geen probleem.”
Net zo gemakkelijk geniet hij van een heel klassieke setting, zoals de aanstaande tournee met het LSO. “Voor mij is elke uitnodiging om te spelen een feest, en elk concert een hoogtepunt.” Toch heeft hij aan het gangbare repertoire niet genoeg. “Ik moet meer voeding hebben. Dat is typisch voor mijn generatie, denk ik. Wij gaan heel creatief en flexibel om met klassieke muziek.” Getuige ook het digitale podium dat hij opbouwt om klassieke muziek een fris imago te geven. “Geen stoffig pak, maar een prikkelende hedendaagse outfit.”
Jochem van Eeghen ziet het met genoegen aan. “We kunnen niet genoeg Kuyvenhovens hebben. In types als hij zit de toekomst.”
Poëtische lyriek, door het LSO met dirigent Salvador Mas Conde en Christiaan Kuyvenhoven. Venlo 20/5, Maastricht 21/5, Kerkrade 22/5. www.lso.nl www.certotv.com
Christiaan Kuyvenhoven: “Nieuw publiek is een uitdaging, geen probleem.” foto Ghita Hermans