Gestaltung

Timo de Rijk, directeur van het Design Museum Den Bosch, en Hans Gubbels, directeur van Cube design museum Kerkrade, schrijven hier een wisselcolumn over design en andere zaken.

We worden steeds minder uitgedaagd zelf te denken of te doen. Stel je bent hongerig maar hebt geen idee waar je zin in hebt. Amazon Alexa kent je eetpatroon en je activiteiten via je smartwatch en stelt pizza voor. Je geeft akkoord en de dichtstbijzijnde BeeHex pizzamaakrobot gaat meteen aan de slag met de receptuur van de New Yorkse chef-kok Pasquale Cozzolino. Tien minuten later meldt je smartphone dat een drone van Uber Eats met een geurige pizza voor je voordeur hangt. Met een vingerscan activeer je de betaling en kun je je tegoed doen aan een heerlijke quattro formaggi.

Sinds een half jaar ben ik met mijn vrouw bezig met het realiseren van onze droom. Tot de grond afbreken, opnieuw opbouwen en uitbreiden van een jaren zeventig bungalow. De meesten denken dat ik een aannemer deze klus laat klaren, niemand verwacht dat je zelf aan de slag gaat. Ik ben echter altijd een zelf-doener geweest met een drang tot ‘Gestaltung’.

Dus aan de slag met mijn theoretisch technische kennis, beperkte praktische ervaring, creativiteit, motivatie en ook een beetje benodigde naïviteit. Geen graafmachines maar een schop, niet alles in de afvalcontainer maar sorteren voor hergebruik. Zelf dakbalken berekenen en continu op de bouwplaats zoeken naar oplossingen voor het altijd aanwezige hiaat tussen theorie en praktijk. Respect krijgen voor metselaars die vijf keer zo veel stenen leggen per dag als jij. Veel transpiratie tijdens en spierpijn na het werk. Nog een half jaar te gaan van veel denken en nog meer doen.

De voor de hand liggende conclusie is dat het pizza-voorbeeld geweldig klinkt, maar ons wellicht dommer en luier, in elk geval afhankelijk maakt. De reacties die ik op het huis-bouw-voorbeeld krijg, wijzen vaak op onbegrip. Dat kun je toch beter anderen laten doen? Machinaal gaat toch sneller?

Tegelijkertijd merkte ik dat de drang om zelf iets unieks te creëren bij veel mensen een snaar raakt. Over iets dat er alleen is omdat je er zelf over hebt nagedacht en er moeite voor hebt gedaan. Iets waar niet alleen je brein, maar ook je lijf voor nodig is. Iets dat motiveert, inspireert en bijdraagt aan geluk en zelfrespect. Laten we naast alle technologische vooruitgang dus ook vooral zelf blijven denken en doen.