Het moest het jaar van de grote bevrijding worden, maar dat bleek nogal relatief. Sectoren gingen als klapdeuren open en dicht, er kwamen vaccineerbewijzen. De angst dat het weer misloopt, blijft. Zoals het was lijkt het nooit meer te worden.

Godzijdank lieten veel kunstenaars, ondanks het onvermijdelijke inkomensverlies, het hoofd niet lhangen. Zo interviewde ik Martin Michael Driessen, die in de beslotenheid van zijn woonark vrolijk zijn van de pot gerukte personages blijft verzinnen – of buiten nou een virus, een zondvloed of weet ik veel wat woedt. Après moi le corona.

Schrijvers schreven door, beeldhouwers hakten verder, ook zij die het publiek lijfelijk nodig hebben, gingen moedig voorwaarts. Actrice Chris Nietvelt vertelde me dat ze al blij was wanneer ze voor vijf man mocht optreden. Ze leerde dat spelen voor twintig mensen, zeker als ze op 1,5 meter van elkaar zitten, heel anders voelt dan voor vijftig, wat dan weer verschillend is van een nokvolle zaal. Ze merkte hoe mensen hun reacties en emoties eerder de vrije loop lieten naarmate ze met meer waren. Groepsdruk. Groepsgeluk.

Misschien was dat wat we deden: onze hoop heel voorzichtig de ruimte geven, aan de leiband van corona, bang als we waren bruusk teruggetrokken te worden. Maar des te vastberadener om hard vooruit te trekken, in het zog van onze kunstenaars.

YANNICK DANGRE