Het wordt alsmaar erger

Het menselijk tekort, we krijgen er geen genoeg van. Theu Boermans maakte voor het Nationale Toneel een bewerking van De revisor van Nikolaj Gogol. “Mensen houden de morele coördinaten niet meer in de gaten.” De revisor is een satirische komedie over vriendjespolitiek en corruptie in het lokale bestuur. Als een regeringsinspecteur wordt gestuurd om de augiasstal uit te mesten, rijgen de gebeurtenissen zich aaneen. Gogol schreef het stuk in 1835, maar regisseur Theu Boermans heeft het tsaristische Rusland verruild voor...

het Nederland van nu. “Per slot van rekening is corruptie schering en inslag”, licht Boermans toe. “Fascinerend is dat de elite haar gesjoemel helemaal niet als iets onoorbaars beschouwt. Wat wij zien als corruptie, is voor hen de smeerolie van de economische machinerie. Voorbeeld: als een lokale bestuurder ter verbetering van de veiligheid een rotonde laat bouwen en de opdracht gunt aan een bevriende aannemer – die als tegenprestatie zijn villa voor een zacht prijsje verbouwt – staat in zijn perceptie nog altijd de veiligheid voorop. Hun moreel bewustzijn is niet sterk ontwikkeld. Interessant om te zien hoe ze hun zwakheden proberen recht te breien. Maar ze kunnen niet anders. Het is menselijk onvermogen.” We zijn 180 jaar verder. Is de mens onveranderlijk hebzuchtig en egoïstisch? “Het is alleen maar erger geworden! Aan de ene kant wordt de wereld globaler en opener, aan de andere kant gaan kleine gemeenschappen zich afschermen en afsluiten. Dat zijn communicerende vaten.” Wil je ook het publiek een spiegel voorhouden? “Ja, ik hoop dat bezoekers aan het denken worden gezet over hun eigen gedrag. De revisor is eerder een zedenschets dan een aanklacht. De graaicultuur en andere uitwassen van het neoliberalisme ken ik wel. Ik wil niemand veroordelen, niemand is zuiver op de graat. De kwestie is: hoe komt het dat de mensen de morele coördinaten niet meer in de gaten houden?” In 1993 zei je al: elk toneelstuk is politiek. “Een toneelstuk gaat altijd over de samenleving en is dus per definitie politiek. Hoe gaan mensen om met de omstandigheden, beperkingen en verlangens? De botsing van het individuele met het algemeen belang; daar gingen de oude Griekse tragedies al over. Je moet kunst niet gebruiken om politiek te bedrijven. Dan kom je op een hellend vlak. Kunst is er om vragen te stellen, niet om antwoorden te geven. Waarom was Gorki een mindere schrijver dan Gogol en Tsjechov? Omdat hij het niet kon laten om politieke boodschappen in zijn werk te verpakken. Dan houdt het óp kunst te zijn.” foto Sabrina Bongiovanni De revisor van Het Nationale Toneel, op 27 om 20.00 uur en op 28 februari om 15.00 uur in Theater Heerlen. parkstadlimburgtheaters.nl

Related Posts