Industrial design 4.0

Timo de Rijk, directeur van het Design Museum Den Bosch, en Hans Gubbels, directeur van Cube design museum Kerkrade, schrijven hier een wisselcolumn over design en andere zaken.

De ontwikkeling van industriële vormgeving is een gevolg van de tweede, technologische industriële revolutie, de serieproductie. Elk stuk is identiek, zoals door de ontwerper beoogd. Het is de vaardigheid om in één ontwerp vorm, functie en economische produceerbaarheid te verenigen. Esthetisch, praktisch, betaalbaar. De derde, digitale industriële revolutie verbreedde het aandachtsgebied, het werkveld en de mogelijkheden van industrieel ontwerpers. Toch bleef het algemene idee overeind van industriële vormgeving als productontwerp voor massa- of serieproductie.

Tijdens ’s werelds grootste technologiebeurs Hannover Messe, werd in 2011 de term Industrie 4.0 geïntroduceerd en door industriële grootmacht Duitsland twee jaar later geformaliseerd. De vierde industriële revolutie was geboren. Kunstmatige intelligentie, connectiviteit en informatisering leggen verbindingen tussen middelen, informatie, voorwerpen en mensen. Een voorbeeld. Je zit aan je ontbijttafel en vraagt je af waarom er geen multimedia zijn geïntegreerd. File informatie of nieuws direct bij de hand of je garagepoort op afstand openen zou wel handig zijn. Je maakt wat schetsen en stuurt deze naar een virtueel netwerk van ontwerpers en fabrikanten. Geavanceerde algoritmen vinden een beschikbare en op dit terrein gespecialiseerde ontwerper. Je krijgt augmented reality modellen van verschillende ontwerpen toegezonden, leuk trouwens om de vertaalslag van jouw schetsen naar een echt ontwerp te zien. Ondertussen wordt de levertijd berekend op basis van data uit de hele keten van betrokken partijen. Op het moment dat je op de bestelknop drukt weet je dat je de volgende morgen al vroeg aan je nieuwe ‘connected’ tafel zit.

Wat betekent deze nieuwe revolutie voor het ontwerpproces en de ontwerper? Het is nog te vroeg om goede antwoorden te geven op deze vraag. Wel is het zeker dat ook Industrie 4.0 alleen succesvol is als er én goede ontwerpers zijn én zij thuis zijn in alle nieuwe technologieën. Dat vergt vernieuwing in de opleidingen die waarschijnlijk alleen in (virtuele) ontwerpteams gerealiseerd kan worden. Anderzijds biedt Industrie 4.0 een creatieve kans omdat zij kan leiden tot meer persoonlijk productontwerp. Daar waar voorheen technologie serieproducten voor de massa maakte, worden nu met smart manufacturing unieke industriële ontwerpen voor elk individu bereikbaar. Niet alleen een zegen voor het terugdringen van de overdaad aan niet gebruikte spullen op onze aarde, tevens een op maat gesneden invulling van de behoeften van de gebruiker.

En de naam voor de nieuwe werkwijze voor industrieel ontwerpen? Industrial Design 4.0.

Hans Gubbels