De gids leidt de bezoekers met zachte dwang door het museum: ‘This way, please.’ De groep reageert niet. Verveeld slenteren ze door de zaal. Naar de schilderijen en foto’s aan de wanden kijken ze nauwelijks, doorlopen doen ze ook al niet. Even wordt het de gids te veel. ‘Come on! This way!’ zegt hij en geeft het meest onwillige lid van het gezelschap een klap op het achterwerk. Langzaam begeeft de kudde zich naar de uitgang.

Dit is een scène uit de video Flock van Christian Jankowski, op dit moment te zien in het Hedge House bij Kasteel Wijlre. De bezoekers zijn schapen, echte schapen. Ze zijn aan het begin van de video als mensen het museum binnengekomen en vervolgens getransformeerd.
‘Sommige mensen zijn een beetje geschokt door dit filmpje’, gniffelt Jo Eyck, kasteelheer en organisator van de tentoonstelling. Dat is niet verwonderlijk. Alles in de scène is pijnlijk herkenbaar, behalve misschien de keutels die na vertrek van de schapen in de zaal achterblijven. Maar eerlijk is eerlijk, Flock maakt deel uit van een drieluik en daarin neemt Jankowski ook de andere partijen in de museumwereld stevig te pakken. In Direktor Pudel wordt een museumdirecteur voor drie dagen in een hond veranderd. Hij trippelt door de zalen en snuffelt nieuwsgierig aan zijn eigen collectie. In Mein Leben als Taube moet de kunstenaar er zelf aan geloven: omgetoverd tot duif brengt hij drie weken in een kooitje door. De museumbezoekers mogen hem te eten en te drinken geven en in een schriftje opschrijven of het goed met hem gaat.
Christian Jankowski maakte de afgelopen vijftien jaar naam met op video vastgelegde, vaak bizarre performances. Rode draad in zijn oeuvre is de verhouding tussen kunst, illusie en werkelijkheid. Kunst transformeert de werkelijkheid. Of liever: kunst transformeert ons, zodat wij de werkelijkheid een beetje anders zien. Door rollen radicaal om te draaien, zaait Jankowski verwarring. Zo stelde hij eens tussen de levende standbeelden langs de Ramblas in Barcelona echte bronzen beelden op. Diepzinnige interpretaties en erudiete verwijzingen zijn mogelijk. Denk aan de duif en het schaap: de symboliek ligt voor het oprapen. Maar het mooie is dat het ook zonder kan. Een haast Monty Python-achtige humor overheerst en als je de laconiek gebrachte grappen een ogenblik tot je door laat dringen, kom je evengoed waar Jankowski je hebben wil. Die trefzekere lichtvoetigheid maakt de drie korte video’s in Wijlre onweerstaanbaar.

Magic circle – Christian Jankowski. Tot 15 november 2007 in Hedge House, Kasteel Wijlre. Donderdag en vrijdag 11-17 uur.