Openheid, dubbelzinnigheid, het raadsel: het zijn essentiële smaakmakers voor ieder goed kunstwerk. Ze maken dat een werk ook in tweede instantie interessant is, dat je überhaupt een tweede keer gaat kijken. Maar net als met peper en zout is maat houden geboden. Teveel ervan wekt de verdenking dat iets anders verhuld moet worden en dat stompt de smaakpapillen af. Een tentoonstelling van het werk van twee jonge kunstenaars in Galerie New Untitled in Venlo laat zien hoe een dubbelzinnige relatie tot de werkelijkheid op heel verschillende manieren kan uitpakken.
Gies Backes (1977), afkomstig uit Venlo en opgeleid aan de Academie in Maastricht, maakt grote, figuratieve schilderijen. Uitgaande van foto’s geeft hij de realiteit op zo’n manier weer dat deze, in Backes’ eigen woorden, “niet meer vanzelfsprekend overkomt”. We zien omgevallen plastic tuinstoelen in het struikgewas, een opeenstapeling van vlonders, planken en andere restmaterialen in wat waarschijnlijk een hoekje van een tuin is, een terras waar Katrina of één van haar zusjes heeft huisgehouden. Vooral zijn recente doeken zijn los en virtuoos geschilderd, maar als toeschouwer bekruipt je steeds de vraag: waarom deze ravage? Is het de wanorde na gedane zaken, commentaar op de consumptiemaatschappij, op de lichtheid van onze beschaving, een romantische hang naar verval? Het werk geeft geen antwoorden en dat is niet alleen spannend of fascinerend. Het is ook een beetje onbevredigend.
Bij Emma van Drongelen (1978) dringen zulke vragen zich veel minder op. Zij kreeg haar opleiding aan de Rietveldacademie in Amsterdam, maar studeerde ook een aantal jaren geneeskunde. Die achtergrond verloochent ze niet. In haar zeer gedetailleerde potloodtekeningen kronkelen grillige vormen om elkaar heen. Zijn het takken, hertengeweien, ingewanden, aderen? Erdoorheen zweven stenen die ook menselijke of dierlijke organen zouden kunnen zijn. Uit het gewriemel duikt een voet op. Rode accenten suggereren bloed, maar van dichtbij gezien worden het velden kleine rode bloemetjes. Ook hier is dubbelzinnigheid troef, maar de uiteenlopende associaties worden bij elkaar gehouden door een onderliggende structuur. Het werk van Emma van Drongelen geeft het gevoel dat klein en groot, vast en vloeibaar, leven en dood in hun diepste wezen met elkaar verbonden zijn.
Too much of a good thing is good for nothing staat er in grote letters op één van Backes’ schilderijen. Een ondubbelzinnig devies – voor peper en zout én voor raadselachtigheid en dubbelzinnigheid in de kunst.
Emma van Drongelen en Gies Backes, Galerie New Untitled, Venlo, tot 21 juni. Zie www.galerienewuntitled.nl.
