Voor het eerst in de geschiedenis prijkt België in de Wall Paper top-10 van belangrijkste designlanden. Enkele prominente ontwerpers komen uit de koker van Toegepast: een jaarlijkse tentoonstelling voor jonge talenten van Design Platform Limburg. Relaas van een succesvolle aanpak.

De tassen van de Genkse ontwerper Michaël Verheyden sieren menig schouder – en allang niet meer alleen die van vrouwen. Het gezaghebbende Britse designblad Wallpaper belicht hem in hun selectie van dit jaar, uitgebracht nét voordat de internationale meubelbeurs in Milaan van start gaat. Milaan herbergt nog steeds de moeder aller designbeurzen en is het toefje op de taart in de carrière van menig ontwerper.

Zo’n carrière krijgt zowel artistiek als zakelijk vaak vleugels met Toegepast, de jaarlijkse eindpresentatie van jonge ontwerpers die door Design Platform Limburg begeleid worden.

Hoe anders ging dat bijna twee decennia geleden. Een Provinciale Commissie trok langs de eindexamenwerken van vierdejaarsstudenten vormgeving, toen nog aan de Provinciale Hogeschool Limburg en het Hoger Instituut voor Visuele Kommunicatie en Vormgeving. De prijs voor de beste ontwerpers was een zakcentje waarmee de professional in spe geacht werd nieuw werk mee te maken. In theorie, want in de praktijk was dat paar nieuwe sneakers ook leuk, en de kans om een retourtje Rome te kopen kwam ook niet elke week voorbij. Z33, het toonaangevende huis voor hedendaagse kunst in Hasselt, bouwde de tentoonstelling en jurering vervolgens uit tot wat het nu is. Het geld werd gerichter besteed, de vrijheid bleef intact en er werd een presentatiemoment aan gekoppeld. Later nam Design Platform Limburg het over, maakte in de jaren die volgden nog een uitstap als promotie- en netwerkplatform om nu vooral verder te gaan met waar het goed in is: begeleiden van beloftevolle ontwerpers. Toegepast is een autoriteit geworden en kent alweer zijn 17e editie.

De ontwerpers komen niet alleen uit Vlaanderen maar ook uit de euregio. Niet per se geboren en getogen, er zitten ook internationale designers tussen, woonachtig in het gebied tussen Eindhoven en Luik. Ook al maken de ontwerpers voor Toegepast vrij werk, dus niet in opdracht van een bedrijf of klant, de zakelijke kant wordt niet vergeten. Want artistieke begeleiding alleen bleek op een gegeven moment niet meer genoeg. Wat is intellectueel eigendom, hoe start je je eigen zaak en hoe voer je een gedegen boekhouding zonder dat het je creativiteit in de weg staat?

Behalve met andere vormgevers worden er combinaties en verbindingen gelegd met curatoren, denkers en filosofen. It’s all in the mix. Zoals een goed ontwerp niet alleen een culturele maar ook een economische en technologische component in zich heeft. “Design gaat over een idee, een vorm en een materiaal. Maar het moet ook geproduceerd worden en vervolgens omgezet naar een economische waarde”, zegt Heleen Van Loon, coördinator van het Platform. “Niet alleen als gebruiksvoorwerp, design gaat nog te vaak over mooie vazen en leuke stoeltjes, maar ook als kunstwerk”.

Ontwerper Michaël Verheyden, product van de MAD Academy in Genk, maakt nu ook interieurobjecten en heeft een eigen winkel in Antwerpen. Een andere laureaat van Toegepast, autodidact Bram Boo, heeft met zijn meubels de titel ‘Designer van het jaar’ in de wacht gesleept; Geoffrey Brusatto is de hoop voor Belgisch grafisch design. De voorlopers hier komen nog steeds uit Nederland en Zwitserland (al staan deze landen niet in de top tien van Wallpaper), maar met zijn ontwerpen en minutieuze onderzoek naar papier en letter vóór beeld maakt Brusatto het verschil. Hij voert zijn eigen zaak, geeft les in typografie en grafisch ontwerpen en heeft een paar interessante klanten in zijn bestand. Michaël Verheyden is er een van.