Op de warmste dag van de zomer krijg ik bericht van Vévé ‘Shake’ Mazimpaka. ‘Wat begon als een vonk’, schrijft ze, ‘heeft een tropisch woud in brand gestoken.’ Het resultaat kan ik gaan zien in de Catharinakerk in Maaseik.
Ik ontmoette Vévé twee jaar geleden in Maasmechelen. Ze had een eigen versie geschilderd van het ontbrekende paneel van De aanbidding van het Lam Gods van Jan en Hubert van Eyck. Het in 1934 uit de Sint-Baafskathedraal in Gent gestolen paneel is nooit teruggevonden. Elke zomer duikt wel ergens een komkommerverhaal op over de plek waar het staat te verstoffen.
Daarna nam Vévé ook de rest van het altaarstuk onder handen. Waarom wil iemand in hemelsnaam het Lam Gods overdoen? In Maasmechelen vertelde ze me hoe haar vader, ze was zestien, na zijn werk bij Delhaize op café was gegaan om een pint te drinken. Daar werd hij in elkaar geslagen door een racist. Ernest Mazimpaka bleef achter als invalide. De dader kwam er met een slappe veroordeling vanaf.
Pas na haar vaders dood vond Vévé de rust om het drama van zich af te schilderen. Ze noemde het proefstuk Le pouvoir on mange seul – macht is een eenpersoonsgerecht. De man in het café had de macht om haar vaders leven te verwoesten. De rechter had de macht om hem er met een lage straf vanaf te laten komen.
Ze hervond zich door de gebeurtenissen als een leerschool te zien. ‘De positieve houding die mijn vader altijd uitstraalde, heeft mij ook gevormd. Hij zei: ‘C’est simple, je reste coincé ou bien j’avance.’ Hij bedoelde daarmee dat hij geen keuze had. Vooruit denken en verder doen met wat nog kan. Anders ga je kapot van woede en verdriet.’
Le pouvoir on mange seul is te zien in Maaseik. Een blasfemisch altaarstuk in een katholieke kerk in de mogelijke geboorteplaats van de gebroeders Van Eyck, da’s woke genoeg voor een uitstapje. Ik rijd er op mijn racefiets naartoe. Een uur later sta ik in mijn lycra wielerpak voor een extatische parade van scenes uit Vévé Zimpaka’s leef- en denkwereld.
Hoewel ze me had gewaarschuwd – ‘het is een ganse boterham’ – regent het allegorieën in mijn hoofd. Het is de week waarin het debat over vaccinatie en QR-paspoort in de overdrive gaat. Het is de week waarin wordt gerouwd om Peter R. de Vries, symbool van vastberadenheid, barmhartigheid en integriteit – karaktertrekken die ooit des overheids waren. Het is ook de week waarin de zomerse zondvloed zich terugtrekt en de getroffenen achterlaat bij hun ingezakte huizen en hun twijfelachtige verzekeringspolissen.
Ook de kelder van de Catharinakerk is ondergelopen. Terwijl achter mijn rug de Maaseikse pompiers naar boven klauteren, zie ik dat bij Vévé’s altaarstuk, net als bij het Lam Gods, één paneel ontbreekt. Het is vervangen door een röntgenafdruk.
Ik zoek in mijn smartphone de foto die ik twee jaar geleden van het paneel maakte. Daar zijn ze weer, in vol ornaat: Mobutu Sese Seko, de corrupte president van Congo, en Patrice Lumumba, de vermoorde eerste premier, op hun steigerende paarden. Vévé’s vader in een rolstoel als de verlamd geraakte Ernest J. Bond. Een babyblauwe Aston Martin met achter het stuur David Hockney, de schilder die net als Vévé graag uitpakt met onheuse kleuren en verwrongen perspectieven.
Terug thuis vraag ik Vévé om uitleg over het ontbrekende paneel. Het werk bleek nog niet af, mailt ze terug. Op zoek naar diepere lagen ontdekte ze een verborgen rijkdom die haar aan het denken heeft gezet. ‘Ik besef dat ik de verhalen van mijn vader nooit heb begrepen’.
WIDO SMEETS
Het in Maaseik ontbrekende deel van Vévé ‘Shake’ Mazimpaka’s versie van het Lam Gods © ZOUT magazine
