Chris Kuijpers heeft een droom. Dat op een mooie dag in juni uit tienduizenden kinderkelen op school- en marktpleinen in de hele provincie Limburg hetzelfde lied klinkt. Bij wijze van ode aan de vermaarde Limburgse koorklank. Want die staat, ondanks bijna 1200 koren, onder druk. “Het is wetenschappelijk aangetoond dat muziek je slim maakt.”
Chris Kuijpers uit Valkenburg heeft een passie die cumuleert in een missie: iedereen overtuigen van het belang van zang. In zijn vrije tijd zingt hij bij Voice Art, door de Zuid-Limburgse operazangers Hubert Delamboye en Paul Bindels opgericht om jonge solisten na het conservatorium een podium te bieden. Bij kinderkoorschool Cantarella in Beek, waar hij bestuurslid is, ziet Kuijpers wat koorzang teweeg kan brengen bij kinderen. Het zestig leden grote koor treedt jaarlijks vijftien keer op, vaste prik zijn de Matthäus Passion met het LSO en het Drielandenpuntconcert met Guido’s Orchestra. Sopranen als Daphne Ramakers en Claudia Couwenberg begonnen hier hun muzikale carrière.
“Het gaat niet alleen om mooie stemmetjes”, zegt Kuijpers (46). “Kinderen leren er veel meer dan zingen alleen. Samenwerken, luisteren, discipline en concentratie horen er ook bij. Het is teamsport, maar anders dan bij voetbal ben je constant aan de bal. Het is wetenschappelijk aangetoond dat muziek je slim maakt. En muziek begint met zingen. De stem is het eerste muziekinstrument van een mens. Je voelt de muziek met je hele lijf.”
De Limburgse koorklank is een begrip. Geen wonder, ook als Limburgers gewoon praten zingen ze. De Verenigde Nederlandse Korenorganisaties (VNK) – Limburg behartigt de belangen van 1100 koren. De provinciale afdeling van het Koninklijk Nederlands Zangers Verbond heeft nog eens 70 mannenkoren onder haar hoede.
Wilma Verheijden-Manders is een van de vele dirigentes die met passie een koor dirigeert. Ook zij vindt dat muziek begint met zang. Zo’n tien jaar dirigeert zij kinderkoor Nekizi in Neer, een van de bijna tachtig kinderkoren in de provincie. De gedreven dirigente is met haar koor altijd van de partij op de Limburgse kinderkoorevenementen. Het waren de kinderen van haar koor die de slogan Je swingt als je zingt bedachten tijdens de Muziek Doe Middag van de VNK.
Met onder meer een nummer van Pink Floyd nam het koor deel aan de eerste CD Award in 2010, een jubileumproject van de VNK dat koren de kans geeft een professionele cd-opname te maken. De trots van het koor is Joep Reijnen, die nu Kruimeltje speelt in de gelijknamige musical in De Efteling. Desondanks is het elk jaar weer afwachten met hoeveel stemmen ze kan beginnen, omdat kinderen er gauw de brui aan geven. Er waren jaren dat haar koor met 35 kinderen optrad, nu zijn het er zestien. Toch weet Verheijden van geen ophouden, omdat ze ziet hoe kinderen boven zichzelf uit groeien. Omdat het genieten geblazen is als een ‘brommertje’ na lang oefenen eindelijk op de voorgrond durft. “Zolang er kinderen komen blijf ik het doen. Al zijn het er maar vijf.”
Chris Kuijpers weet dat er veel dirigenten zijn als Wilma Verheijden die zich met hart en ziel voor de kinderzang inzetten. Als bestuurder van Cantarella zet hij zelf waar mogelijk zijn netwerken in – inclusief dat van de Hogeschool Zuyd waar hij werkzaam is. Hij noemt educatieve instellingen als CultuurPAD en Durftevragen en de ondersteuning van het Huis voor de Kunsten . De website www.overstem.nl, die koorzang stimuleert, ging vorig jaar de lucht in en er komt een instructiefilm voor basisscholen, waarna leerlingen zelf een compilatie maken voor YouTube.
Tegenover al dit enthousiasme staan kennissen die Kuijpers waarschuwen dat hij met zijn werkwijze mogelijk het paard achter de wagen spant. Dat als dit project zonder subsidie een succes wordt, hij dan ten voorbeeld wordt gesteld. Hij laat zich er niet meer door uit het veld slaan. Sterker nog. Het zal niet bij dit ene initiatief blijven. Op 26 juni wordt de film Overstem gedraaid op het kinderkorenfestival in Beek en in september organiseert hij een brainstormdag over het vervolg dat die film moet krijgen. Overstem, vindt hij, moet als een lopend vuurtje door Limburg en wie weet door heel Nederland gaan om de aandacht aan te wakkeren voor wat menigeen in de koorwereld ervaart als een groot gemis in de hedendaagse opvoeding van kinderen: aandacht voor zang.
