Jongenskunst

Timo de Rijk, directeur van het Design Museum Den Bosch, en Hans Gubbels, directeur van Cube design museum Kerkrade, schrijven hier een wisselcolumn over design en andere zaken.

De vrouwelijke kunstenaar is het onderwerp van dagelijks gesprek in de kunstwereld. Voor een deel kijken we daarbij terug in de tijd. Allerlei vrouwelijke kunstenaars zouden in de jaren die achter ons liggen een plaats in de canon van de kunstgeschiedenis hebben gemist, niet zelden omdat mannen dat zo onderling hebben bedisseld. Het is een lastig onderwerp, want geen serieuze kunstenaar wil over het algemeen dat haar of zijn sekse het wezen van het werk kwalificeert. Het woord kunstenares is in dit debat eerder een belediging dan een Wiedergutmachung. Zo is Marlene Dumas gewoon eerst een goede kunstenaar, en heel misschien daarna ook een vrouwelijke.

Nog lastiger is of er echt geen onderscheid te maken is tussen wat je typisch mannelijk en vrouwelijk werk zou kunnen noemen? Of werk dat hoofdzakelijk mannen of vrouwen aanspreekt? Ik meen van wel, en dan heb ik het niet over het bedenksel dat roze voor de meisjes is en blauw voor de jongens. De kwestie overviel me tijdens mijn bezoek aan de Verbeke Foundation, gelegen op een uitgestrekt gebied in het Vlaamse Zelzate, langs de oude snelweg tussen Antwerpen en de kust. Oprichter en verzamelaar Geert Verbeke steekt zijn energie en zijn centen niet langer in zijn internationale transportbedrijf maar in hedendaagse kunst.

Verbeke begon ooit met een interessant overzicht van vooral onbekende namen uit bekende kunststromingen als surrealisme. Nu heeft hij een nadrukkelijke voorkeur voor grote maaksels, gebouwd, geconstrueerd en naar ik aanneem door een van zijn gigantische kranen op hun plek gezet. Wie appelen vaart, wie appelen eet tenslotte. In Vlaanderen is Panamarenko de godfather van deze kunst, met zijn fantasie vliegtuigen en andere vaar- en voertuigen. Nederland kent kunstenaars als Joost Conijn, Theo Jansen en Joep van Lieshout. De Verbeke Foundation is geweldig, het is de chaotische werkplaats en de opgetogen wereld van de kunst ineen, het is er een heerlijke belevenis van… jawel, jongenskunst.

Timo de Rijk