Of ik zijn declaratie wilde overmaken, mailde vorige week een medewerker, hij stond diep in het rood. Nog geen half uur nadat ik de transactie had voltooid, kreeg ik een tweede mail. “Het staat er al op!”

“Staatsbedrijf hé”, mailde ik terug.

Het was de dag nadat SNS, onze thuisbankier, was genationaliseerd. Ooit viel ik voor hun slogan ‘groot geworden door klein te blijven’. Het moet in een romantische bui zijn geweest, met wazige visioenen over kleinschaligheid en zo. Dat was in 2006, ik herinner me het gesprek in wat ooit een trots, bakstenen hoofdkantoor was aan de Markt in Maastricht. Eén voorwaarde had ik slechts, om klant te worden. Er moest een medewerker zijn met wie ik altijd rechtstreeks kon bellen. Dus geen gedoe met telefonische menu’s en computerstemmen.

“Geen enkel probleem, meneer!” Ik kreeg het visitekaartje van de mevrouw tegenover me, met zo’n ouderwets doorkiesnummer dat begint met een netnummer, u weet wel, zo’n getal dat hoort bij een plaats. We hadden een deal.

Enkele maanden later, voormalig Maagdenhuisbezetter Sjoerd van Keulen was net aangetreden als hoogste SNS-baas, werd de mevrouw met het visitekaartje opgeheven, net als haar afdeling. Voortaan moest ik een 0900 nummer draaien, naar een call center in Arnhem. Wat er gebeurt als je dat nummer daadwerkelijk belt, wilt u niet weten.

Datzelfde jaar bracht de alom bejubelde Van Keulen – hij vond zichzelf te slim voor de politiek – SNS naar de beurs. Champagne en thumbs up, maar voor de consument was de groot geworden bank nóg kleiner geworden. Contant geld aannemen, daar begonnen ze niet meer aan. Dat was old school. De balies met  schuifla en kogelvrij glas werden vervangen door stand up desks waarachter een blonde mevrouw haar neus zat op te halen.

De keer dat ik er een bedrag in cash wilde storten, het ging niet om een paar tientjes, verwees zo’n kapsel me door naar het Grenswisselkantoor. Daar kon je het à raison van 17,50 euro door zo’n ouderwetse schuifla duwen. Waarna die schatten van GWK het een week of wat later overschreven naar mijn rekening.

Gelukkig is die SNS in handen gevallen van moedertje staat, in tijden van hyperkapitalisme de enige veilige plek voor een nutsbank. Speculeren met woekerhypotheken en ongeregeld vastgoed kunnen we met een gerust hart overlaten aan in hoge glazen gebouwen zetelende zakenbanken vol  slimmeriken als Sjoerd van Keulen. Banken die we, als het misgaat, met een nog geruster hart failliet kunnen laten gaan.

Bij zijn aankomst in 1929 in de door de beurskrach geteisterde VS zei de Britse auteur George Bernard Shaw: “Wie zich een beetje in de politieke wetenschap heeft verdiept, weet dat een crisis als deze alleen kan worden opgelost door de nationalisatie van alle banken.”

WIDO SMEETS