Verkoopcijfers vallen tegen, jongeren lezen steeds minder. Hoe breng je het boek weer onder de mensen? Boekverkoper Wim Krings zou het wel weten: “Gratis bibliotheken en voor iedereen een boekenvoucher van vijftig euro.”
Als student had Wim Krings een baantje bij boekhandel Dekker Van de Vegt in Sittard. Nadat hij zijn MO geschiedenis had afgerond, besloot hij te blijven. “Het is een mooi vak, waar geen enkele dag hetzelfde is.”
Begin 2004 hoorde hij dat Dekker Van de Vegt aan een nieuwe strategie werkte waar Sittard niet in paste. Te klein. Krings greep zijn kans, nam de zaak over en gaf er zijn eigen naam aan.
Spijt heeft hij nooit gehad. Ook niet nu de boekenverkoop terugloopt, en er vooral door jongeren steeds minder wordt gelezen. Nou en of hij dat merkt. De laatste vijf jaar heeft hij zo’n vijftien procent van zijn omzet ingeleverd. Vorig jaar, toen de landelijke boekenverkoop licht steeg, was het niet anders. Krings: “December, voor de boekhandel de belangrijkste maand van het jaar, viel tegen door het slechte weer. Mensen gingen hun inkopen uitstellen.”
Wat ook niet hielp, was dat er weinig megasellers waren. En net in december was een aantal belangrijke titels niet of pas laat leverbaar, zoals 5 ingrediënten van Jamie Oliver en Sweet van Yotam Ottolenghi, die andere goed verkopende meesterkok. “En Leon Verdonschots biografie van Rico Verhoeven verscheen pas drie dagen voor kerst. Ze wilden met het boek wachten op de uitslag van zijn laatste gevecht.”
Wim Krings (56) is iemand die zijn actieradius niet beperkt tot zijn winkel. Hij werkt samen met bibliotheken om schrijvers naar Sittard te halen. “Als er een schrijver in de buurt is, zit Krings erbij.” Twee jaar lang maakte hij deel uit van het DWDD-panel dat het Boek van de Maand kiest. “Het was een mooie tijd. Toen het voorbij was, miste ik vooral de adrenaline. Het is toch een liveprogramma waar elke dag anderhalf miljoen mensen naar kijken.”
Hij zat in de eerste pitch van het programmaonderdeel en nam als eigen keuze Extra tijd mee van A.H.J. Dautzenberg, over een doodzieke Roda-supporter die toeleeft naar de over degradatie beslissende wedstrijd van zijn club tegen Feyenoord. Krings, zelf een zware Roda-supporter: “Van die wedstrijd kon ik me bijna letterlijk de radioverslagen herinneren.”
Als boekverkoper, heeft hij geleerd, moet je voortdurend proberen de mensen te verrassen. “Als je achterover leunt, gaan ze je vergeten. De gunfactor in deze branche is groot.” Boeken kopen is niet vanzelfsprekend in de voormalige mijnstreek. “Veel jongeren trekken weg om te studeren en keren niet meer terug. De binnensteden ontvolken, er is vergrijzing. En de babyboomers hebben weliswaar geld, maar zijn niet allemaal boekenkopers. Er zijn er genoeg die in hun jonge jaren ook niet lazen.”
Zestig procent van zijn publiek is ouder dan 55, leerde een onderzoek hem twee jaar geleden. En sinds schoolboeken niet langer via de boekhandels worden ingekocht, groeien generaties jongeren op die nog nooit een voet in een boekhandel hebben gezet.
Klanten binnenlokken met een kopje koffie, is niks voor Krings. “Voor die benadering is Sittard te klein. En er liggen hier twee prachtige koffietenten op loopafstand. Ik doe geen branchevreemde dingen, het blijft bij gadgets die iets met boeken te maken hebben. In mijn winkel geen Lego of barbiepop. Ik ben een echte boekenman.”
In andere branches is die eenkennigheid veel minder. Krings is de enige literaire boekhandel in Sittard, de concurrentie komt van zaken als Intertoys, waar ze kinderboeken verkopen. Van Bruna, waar de bestsellers liggen opgestapeld bij de deur. En natuurlijk van bol.com, de digitale gemakswinkel in je laptop waar je boeken bestelt met een druk op de knop.
Het is branchevervaging en oneigenlijke concurrentie, maar wat doe je eraan? “Hoe zou de wijnhandel reageren”, vraagt Krings zich af, “als ik wijn zou verkopen? Precies. Terwijl zij wel wijn- en kookboeken aanbieden. En een stenen boekhandel als de onze, op een A-locatie in de binnenstad, betaalt meer huur per vierkante meter dan de loods op een industrieterrein bij Culemborg waar bol.com de boeken vandaan haalt.”
Maar laat het geen klaagzang worden “want er is weinig zo mooi als het boekenvak”, haast Krings, die twee boeken per week leest, zich te zeggen. Hoe hij dat met werkweken van zestig à zeventig uur voor elkaar krijgt? “Ik kijk bijna geen tv. En meestal lees ik drie boeken tegelijk. ’s Ochtends voor het werk, als ik fit ben, lees ik het wat steviger werk. Als ik moe ben, lees ik een thriller. En ’s avonds ligt er een jeugdboek op me te wachten.”
Wat moet er gebeuren om het boek – beter gezegd het lezen – te redden? “Lezen moet een apart vak worden op de scholen”, klinkt het beslist. “Niet alleen op basisscholen, ook op het voortgezet onderwijs. Daar is lezen nu het ondergeschoven kindje bij Nederlands en het vreemdetalenonderwijs.”
Verder moeten boeken voor iedereen bereikbaar zijn, ook voor mensen met een kleine portemonnee. “Iedereen moet gratis lid kunnen worden van de bibliotheek. De overheid zou bibliotheken meer budget moeten geven om de collectie te vergroten. En iedere Nederlander krijgt jaarlijks een voucher van vijftig euro die hij mag besteden in een boekenwinkel.”
