Laatst beweerde iemand dat verlichtingsdenker en schrijver Voltaire (1694-1778) ooit overnachtte in kasteel Caestert, net over de grens bij Maastricht. Dat hij ooit kasteel Hoensbroek bezocht in dezelfde regio bleek eerder een gerucht. Nu duikt hij op in Museum De Schat van Simpelveld, in een droom weliswaar – maar toch.

De droom wordt gesponnen door het kunstenaarsechtpaar Marta en Slava Shevelenko die in alle bescheidenheid aan een intrigerend oeuvre werken. Het klooster Huize Loreto en het daarin gevestigde museum is vooral bekend om de zogenaamde liturgische kleding; de Zusters van het Arme Kind Jezus maakten furore met hun vernieuwende borduurwerk van altaardoeken en kazuifels. 

In de kloosterkapel hangen nu zeven grote wandtapijten van de Shevelenko’s die ruim dertig jaar geleden op de golven van de Perestrojka vanuit Sint-Petersburg naar Nederland kwamen. Maar Rusland is in deze tentoonstelling non-existent.

In Siebold’s Dreams kruipen Marta en Slava als sjamanen in het hoofd van de Duitse arts Philipp Franz von Siebold die door Nederland in de negentiende eeuw naar de Japanse handelspost Deshima werd gestuurd. Belangrijker is dat hij er van alles en nog wat verzamelde; het waren vooral planten en botanische kennis die hij mee terug nam. De invasieve Japanse duizendknoop woekert tot op de dag van vandaag gezellig voort in onze natuur. 

Wandtapijt van Marta Volkova en Slava Shevelenko

Marta en Slava zijn kunstenaars die vragen stellen om zo gedachten in beweging te brengen; zo wordt in Simpelveld de vraag gesteld hoe mensen van verre (zoals Marta en Slava en vele vluchtelingen) kunnen wortelen in Europa. Het duo tekende de vermeende dromen van de arts op en verwerkten die subtiel bij het weven van tapijten. Zoals dat gaat met dromen: soms is er te weinig touw aan vast te knopen; de in de expositie tot droomduider aangestelde schrijfster Marente de Moor is geen overbodige luxe. 

Terug naar Voltaire, die door De Moor wordt opgeroepen in haar korte teksten die zich op houten bordjes in bloempotten naast de tapijten bevinden. ‘Il faut cultiver notre jardin’ liet Voltaire zijn personage Candide aan het einde van Candide ou l’optimisme besluiten: we kunnen beter onze eigen tuin bewerken als we zo nodig de wereld moeten verbeteren.

De Moor roept daarmee de twijfel op die Philipp Franz von Siebold aan het einde van zijn leven overviel toen hij zich de vraag stelde of het allemaal wel goed was geweest. De droom maakt een einde aan die twijfel; de innerlijke stem wordt op het tapijt fijnzinnig gesmoord door loshangend garen. 

Siebold’s Dreams. T/m 01.10 in Museum De Schat van Simpelveld. deschatvansimpelveld.nl