In het Emile van Dorenmuseum in Genk maakte de Luikse kunstenares Marie Zolamian kennis met de status van ‘station des artistes’ die het Kempenstadje vanaf eind 19e eeuw had voor landschapsschilders.

In een oude toeristenfolder zag ze een advertentie met als titel Bezoekt droomland Genk. Voor er in 1914 steenkool werd aangetroffen stond het tussen venen en vennen gelegen Genk te boek als toeristische attractie.

Door mijnbouw en industrialisering is er van het imponerende heidelandschap van weleer weinig over. Resteert de fantasie en de verbeelding ervan, moet Marie Zolamian (Beiroet, 1975) hebben gedacht toen ze van het nieuwe kunstpodium Jester de opdracht kreeg om in C-mine, gevestigd in een voormalig mijncomplex, nieuw werk te komen maken.

Zolamian, die net een mozaïek voor het heropende Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen had voltooid, schilderde in enkele weken Symbiocene, een werk van zo’n veertig vierkante meter – ruim twee keer Rembrandts Nachtwacht. Het hangt, lekker dwars, midden in de ruimte van het voormalige Energiegebouw, en doet denken aan de heroïsche wandtapijten waarmee de Vlaamse steden in de late middeleeuwen hun publieke ruimtes van grandeur voorzagen.

Marie Zolamian, Symbiocene (2022), detail.
foto Michel De Kleene

Aanvankelijk denk je te kijken naar een ode aan het landschap – zeer wel passend in deze tijd. Zolamian presenteert in Symbiocene een sprookjeswereld, met de heroïsche natuur en de uitbundige kleuren die daarbij passen als hoofdpersoon. Je kunt veraf gaan staan, om het totaalbeeld te vatten, je kunt er, met de neus erop, langs lopen, je loopt er nog net niet in, om de planten aan te raken, de vogels te horen fluiten, het water te voelen dat je omsluit.  

Wie je in Symbiocene niet tegenkomt, zijn mensen. De aarde, het is de laatste tijd al vaker gezegd, kan makkelijk zonder; onze afwezigheid doet de natuur zichtbaar goed. Of wacht, ze zijn er toch, de mensen, op de paneelschilderijtjes die Zolamian op het doek heeft geplakt. Als vage miniatuurtjes, en het loopt niet goed met ze af. Ze worden bedreigd door een roodgekleurd woud of bevinden zich halverwege de vreetgrage mond van een vis.

Het is alsof de op het doek gemonteerde schilderijtjes anticiperen op hoe het afloopt, met ons. Dat zou, net als in sprookjes, slecht kunnen uitpakken.

Marie Zolamian, Droomland. Van 10.09 t/m 11.12 in Jester, in C-mine Genk. jester.be