Als zwemmer won Johnny Weissmuller in de jaren twintig zes Olympische medailles. Na zijn zwemcarrière kroonde hij zich als Tarzan tot koning van de jungle. Tussendoor was hij succesvol als model.
De internationale zwemwedstrijden in de jaren twintig kenden weinig spanning. Wie er met de bloemen vandoor zou gaan, stond van te voren vast. De toeschouwers zaten niet zozeer voor de wedstrijd op de tribune, maar om de grootste zwemmer van dat moment te bewonderen: de Amerikaan Johnny Weissmuller. Op de Olympische Spelen van 1928 veroverde hij twee gouden medailles. Vier jaar eerder in Parijs had hij drie gouden en één bronzen plak gewonnen. Weissmuller, in 1904 geboren in het huidige Roemenië, brak record na record, wist niet wat verliezen betekende en was de eerste zwemmer die op de 100 meter onder de minuut zwom.
In 1929 stopte hij met zwemmen en ging als model aan de slag bij BVD, een fabrikant van ondergoed en zwemkleren. Weissmuller toerde het land door om zweminstructies te geven, hier en daar een promotioneel praatje te houden en handtekeningen uit te delen. BVD betaalde hem 500 dollar per week. Datzelfde jaar werd hij trouwens bijna ontslagen. De oud-zwemmer had zich laten overhalen om een kleine rol te vertolken in de Paramount-film Glorifying the American Girl. Hij speelde daarin Adam, de wederhelft van Eva. Alleen een vijgenblad bedekte zijn edele delen. BVD was woedend. De zwembroekenfabrikant vond het slechte reclame voor zijn producten, dreigde Paramount met juridische stappen en Weismuller met de ontbinding van het contract. De filmproductiemaatschappij besloot daarop de naam van Weissmuller te schrappen uit de aftiteling en hem alleen in de film te tonen met een langeafstand shot. BVD ging overstag.
Het waren de eerste, moeilijke stappen van Weissmuller in de filmwereld die een carrière als acteur helemaal niet ambieerde. Zijn werkzaamheden bij BVD bevielen hem prima. Hij toerde door het land, hield zich bezig met zijn geliefde zwemsport en kreeg daar goed voor betaald. Toen in 1931 de filmproductiemaatschappij Metro Goldwyn Mayer, bekend van de brullende leeuw, hem benaderde om de rol van Tarzan op zich te nemen en hem een contract van 175 dollar per week aanbood, bedankte Weissmuller dan ook vriendelijk. Waarom zou hij gaan acteren voor 175 dollar in de week, terwijl hij drie keer zoveel kon verdienen door een zwempak te dragen? Maar de filmmakers hadden hun zinnen gezet op de kampioen. Ze zagen in hem de perfecte Tarzan: knap, lang, gespierd en charismatisch. Dat hij geen ervaring had als acteur, vormde geen probleem. Tarzan had namelijk weinig tekst in de film. Hij hoefde er alleen maar goed uit te zien, van boom naar boom te slingeren en op zijn tijd een oerkreet door de jungle te laten schallen. Vastberaden om hem vast te leggen, kwam Metro Goldwyn Mayer met meer geld over de brug.
BVD hield de boot af. Weissmuller bezorgden het bedrijf een goede reputatie en veel naamsbekendheid. Maar MGM gaf niet op en bood aan de filmsterren te laten fotograferen in de zwemuitrusting van BVD. Zo werden sterren als Greta Garbo, Joan Crawford en Jean Harlow vereeuwigd in een zwempak om Weissmuller los te weken bij zijn werknemer.
Weismuller tekende vervolgens een zevenjarig contract bij MGM met een salaris van 250 tot 2000 dollar per week. Volgens zijn zoon Johnny Weissmuller Jr. was er één voorwaarde: hij moest scheiden van zijn vrouw Bobbe Arnst. Het kon niet zo zijn dat de aantrekkelijke Tarzanacteur getrouwd was. Weissmuller weigerde en liep bij de contractondertekening geïrriteerd weg. MGM liet hem alsnog tekenen, in de hoop dat de breuk tussen de acteur en zijn vrouw er toch wel zou komen. Sterker nog, Weismullers vrouw kreeg een afkoopsom van 10.000 dollar als ze wilde scheiden. “Dat is veel geld, Johnny”, zou zijn vrouw hebben gezegd kort voordat de scheiding in 1933 werd bekrachtigd. “I guess you’re right, Bobbe”, moet de nieuwbakken Tarzan hebben geantwoord.
Tarzan the Ape Man werd een eclatant succes. De bioscoopbezoekers zagen hoe hun sportheld vocht met leeuwen, door het woud rende en het hart van de mooie Jane Parker, (Maureen O’Sullivan) veroverde. Zijn door de jungle jodelende Tarzankreet werd historisch.
Niet alleen in de VS sloeg de film aan, ook elders trok Tarzan the Ape Man volle zalen. In lendendoek was Weissmuller minstens zo succesvol en geliefd als in zijn zwempak.
In totaal speelde Weismuller in twaalf Tarzan-films, een goede acteur werd hij nooit. Toch wordt hij vooral herinnerd als Tarzan, en minder als meervoudig Olympisch kampioen. Tijdens zijn begrafenis in 1984 klonk drie keer de Tarzankreet toen ze zijn kist de grond in lieten zakken.
Dit is de vierde aflevering in de reeks Museum van de Sport. Zie ook www.zuiderlucht.eu/tag/sportmuseum
