De aanpak van cultuurminister Plasterk zorgt voor beroering in de kunstwereld. Plasterk zet in op topkwaliteit, maar vergeet dat daar een brede basis onder hoort, luidt een van de klachten. Instellingen als Odapark Venray dreigen de dupe te worden. “Op deze manier blijft er tussen Sittard en Mook weinig overeind.”

Hoezo cultuurspreiding?

Hij vindt het “te zot voor woorden” en “een regelrechte schande”. Vice-voorzitter Edmond Staal van de Stichting Odapark, centrum voor hedendaagse kunst in Venray, is razend op de bezuiniging die Plasterk wil doorvoeren in de sectoren beeldende kunst en vormgeving.

Odapark heeft de laatste tien jaar van zich doen spreken door spraakmakende kunstmanifestaties als De waan, Living Apart Together en Rock my Religion. Net nu het centrum naam begint te maken, dreigt de minister alle inspanningen met een pennenstreek ongedaan te maken. De door Plasterk voorgetelde afschaffing van de subsidieregeling Geldstroom Beeldende Kunst en Vormgeving komt Limburg op een korting van ruim een half miljoen euro te staan. Omdat de bezuiniging in 2009 ingaat, zijn de mogelijkheden voor de betrokken podia tot compensatie minimaal.
Staal is niet te beroerd voor te rekenen wat de maatregel voor Odapark concreet betekent. “We krijgen 60.000 euro uit de Geldstroom BKV, voor vier exposities. Met dat bedrag als basis trekken we nog eens 2,5 á 3 ton extra los uit de samenleving aan sponsors en fondsen. Deze maatregel komt aan ons voortbestaan, het is rampzalig.”
Beleidsmedewerker Jose Morales van de provincie Limburg onderschrijft de analyse van Staal. “Plasterk wil inzetten op excellency, maar vergeet dat die topkwaliteit alleen mogelijk wordt als er een brede basis onder zit.” Dat de minister van een doeluitkering als de Geldstroom BKV af wil vanwege de bureaucratie die ermee gemoeid is, kan hij nog wel billijken. Maar de compensatie die hij biedt gaat naar veertien steden, in Limburg is dat alleen Maastricht. Morales: “Als je hoofdstad in het centrum van de provincie ligt, kun je in het omringende verzorgingsgebied nog wat rechttrekken. Maar Maastricht ligt in de periferie. Op deze manier blijft er tussen Sittard tot Mook weinig overeind.”
Extra zuur is volgens Morales dat met de maatregel alle dynamiek en vernieuwing van de laatste jaren teniet wordt gedaan. “Limburg liep al niet bepaald voorop. De inhaalslag die we de laatste jaren hebben gemaakt, wordt nu in één keer afgekapt.”
Grootste slachtoffers zijn Odapark Venray en Stichting ’t Raam in Tegelen, de laatste jaren goed voor projecten in de openbare ruimte als ‘De nis’ en ‘Vrijstad Venlo’. Mieke Smits van ’t Raam: “Als dit doorgaat, gaan we ermee stoppen. Dan hebben we wel een projectruimte, gefinancierd door woningvereniging Antares, maar geen budget om projecten te ontwikkelen. Van de gemeente hebben we in 2007 geen ondersteuning gekregen.”
Smits wijst erop dat ’t Raam niet het enige project is dat het loodje gaat leggen. Ook initiatieven als Rondzien Venlo, L5, het Centrum Beeldende Kunst en Pittstowe in Roermond, Kunstencentrum Sittard en De Smederij in Heerlen komen serieus in de problemen of worden bedreigd met sluiting. Hetzelfde geldt voor allerlei kunstroutes en educatieve projecten her en der in de provincie die worden ondersteund door de Geldstroom BKV. Smits: “Plasterk maakt een ernstige denkfout. Hij meent dat het meer kwaliteit oplevert als hij de beschikbare middelen minder verspreidt. Ik doe wel eens projecten in Amsterdam, maar daar ligt het niveau echt niet hoger dan hier. Dat is een misvatting.”
Inmiddels is een delegatie van de provincie Limburg naar Den Haag geweest, en heeft Plasterk de Tweede kamer toegezegd de gevolgen van de maatregel voor de provincie nader te onderzoeken. Ook andere provincies bundelen het verzet richting parlement.
Voor Odapark-bestuurder Edmond Staal is het allemaal niet genoeg. Hij wil de barricaden op, om te beginnen met een paginagrote advertentie in een landelijke krant die in één oogopslag duidelijk moet maken welke ravage Plasterk aanricht in de Limburgse kunstsector. Staal: “Deze minister realiseert zich niet dat hij de door de provincie ingezette cultuurspreiding teniet doet. En cultuurspreiding is nou net een van de hoofddoelstellingen van dit kabinet.”

* Deel van het kunstwerk ‘The American Dream’ van Mieke Smits, onderdeel van de manifestatie Rock My Religion van Odapark Venray. Smits is gangmaker van kunststichting ’t Raam in Tegelen. Zowel Odapark als ’t Raam komen door het beleid van minister Plasterk in de problemen. foto Zuiderlucht