“We hebben ons op boeken gestort, omdat daar de meeste kansen liggen”, zei Boudewijn Poelmann laatst in een interview. Poelmann is de baas van de Postcodeloterij, de Bankgiroloterij en de Vriendenloterij. Misschien kent u de verschillen, ik niet.
Poelmann zat ook ooit in Independant Media, de Moskouse uitgeverij die hem en zijn oude gabber Derk Sauer tot mannen in bonis hebben gemaakt. Lang dáárvoor bestierden ze samen de Vereniging voor Dienstplichtige Militairen (VVDM). Ik was er ooit lid van, uit erkentelijkheid, want door Boudewijn mochten we in dienst ons haar laten groeien. Dat deden we veertien maanden lang met overgave. Om na het afzwaaien als een streep naar de kapper te gaan.
De loterijen heeft Poelmann ondergebracht in zijn bedrijf Novamedia, de op een na grootste donororganisatie ter wereld. Hij ondersteunt er niet alleen kansrijke projecten mee, hij kocht er de afgelopen maanden boekenclub ECI, de uitgeverijen Wereldbibliotheek en Nieuw Amsterdam en de Amsterdamse boekwinkel Scheltema mee. Vier vrijwel failliete boedels, tot de nok gevuld met boeken. “Het hadden ook kranten en tijdschriften kunnen zijn”, zegt Boudewijn luchtig, “dat vinden we allemaal even boeiend.”
Allemaal even boeiend? Zijn uitgeverijen dan geen uitgebluste handelshuizen in dode bomen? Waarom Boudewijn investeert in deze anachronismen? “Omdat niemand er meer in gelooft.”
Behalve bedrijvendokter Bo dus. Wie, zoals ik, geen genoeg krijgt van op papier gedrukte boeken, kranten en tijdschriften kan niet anders dan zielsveel houden van zo’n man. Zou hij een politieke partij beginnen, ik zou dolgraag zijn Dion Graus willen zijn.
Gelukkig zijn er in Nederland meer romantische geesten die geloven in Het Boek. Van de 21 winkels van de failliete Polare-keten maken er vijftien een doorstart. Met de ongeveer gelijktijdig over de kop gegane juweliersketen Siebel liep het beduidend slechter af, terwijl blingbling – zie de protserige advertenties in protserige bladen – wél een florerende business is.
Ik lees dat Poelmann staat te popelen om de boekenmarkt open te breken. Zo wil hij af van de vaste boekenprijs. Op de loterijmarkt daarentegen hier is hij faliekant tégen liberalisering. De grote internetgokbedrijven vromen namelijk een directe bedreiging dus voor zijn loterijen.
Zo gaat dat in een zakenimperium. Op de ene markt ben je voor liberalisering, op de andere markt ben je tegen. Als Feyenoord-fan kent Poelmann vast het adagium van een voormalige manager van die club: “Waar staat geschreven dat ik consequent moet zijn?”
O wat houd ik van die man. Net als van zijn ondernemersstrategie. “Ik heb nooit een groot plan”, zegt bedrijvendokter Bo ergens in een interview. “Die komen toch nooit uit. Dingen ontstaan omdat je een gevoel hebt voor een bepaalde richting, en misschien zelfs een droom, af en toe.” En we moeten gauw af van dat miezemuizen. “Het is net als op de beurs: als iedereen somber doet, moet je eens nadenken of je niet juist de andere kant op moet rennen.” Of het richting afgrond is, zien we dan wel weer.